[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Po prostuokazaÅ‚ siÄ™ sÅ‚aby i niezaradny.W rezultacie wynikÅ‚o dużo niezadowolenia.Wieluludzi nie bez wpÅ‚ywów i znaczenia doszÅ‚o do przekonania, że oni rzÄ…dzilibylepiej, i że majÄ… nie gorsze prawa od ciebie do książęcego tronu.Zagrożenie odwewnÄ…trz jest nawet straszniejsze od zagrożenia spoza granic twojego ksiÄ™stwa.Wszyscy chwytajÄ… za broÅ„ i gromadzÄ… siÄ™, by odeprzeć najazd wroga, ale wwypadku zamieszek wewnÄ™trznych chciwi sÄ…siedzi tylko czyhajÄ… nasposobność, by coÅ› uszczknąć dla siebie.Trudno doradzić, komu możesz ufaćbez zastrzeżeÅ„. Moja matka mówi, że przede wszystkim tobie, hrabio Herlwin.Z całą pewnoÅ›ciÄ… nie zawiodÄ™ twego zaufania, ale.I chyba bÄ™dÄ… wierni ci wszyscy, którzy przybyli do Rouen, by mi zÅ‚ożyć hoÅ‚d iprzysiÄ™gÄ™.Na przysiÄ™gach nie zawsze można polegać, niestety ostrzegÅ‚ Herlwin.Ludzie chÄ™tnie zginajÄ… kolana, gdy to odpowiada ich celom, ale nawet w tejsamej chwili serca ich czÄ™sto przepeÅ‚nia zawiść, ambi -cja, już wtedy knujÄ… intrygi.Ludzie szemrzÄ…, że jesteÅ› za mÅ‚ody by panować. I przezywajÄ… mnie Wilhelmem Bastardem, nieprawda^?To by nie miaÅ‚o znaczenia, gdyby nie fakt, że jest paru pretendentów, roszczÄ…cychsobie prawa do tronu na podstawie jakichÅ› skomplikowanych genealogii.NoÅ› toprzezwisko z dumÄ… jak sztandar, dopóki nie zarobisz na inne: może ciÄ™ kiedyÅ›nazwÄ… Wilhelmem ZmiaÅ‚ym albo Wilhelmem Dobrym.PamiÄ™taj tylko, że musiszbyć zarazem odważny i przezorny.RadzÄ™ ci teraz udać siÄ™ na objazd ziem twegoksiÄ™stwa.Do wielu przemówi wÅ‚aÅ›nie twoja mÅ‚odość.Wez ze sobÄ… silnÄ… eskortÄ™,zÅ‚ożonÄ… z ludzi, którym możesz w peÅ‚ni ufać.Osbern de Crépon i Thorold de Neufmarché bÄ™dÄ… na czele orszaku zaproponowaÅ‚ Wilhelm. Bardzo dobrze.Oni życie za ciebie oddadzÄ… w razie potrzeby.I sÄ… inni jeszczespoÅ›ród tych, którzy ci towarzyszyli w drodze powrotnej z Francji, także dzielni iwierni. Niech ginÄ… zdrajcy, nie moi przyjaciele odrzekÅ‚ chÅ‚opiec. - Amen.Ale Bóg bywa nieprzenikniony w swoich celach.KsiÄ™stwo, które mÅ‚ody Wilhelm odziedziczyÅ‚, stanowiÅ‚o część kontynentu,przeżywajÄ…cego podówczas gospodarczy rozkwit.ZÅ‚ożyÅ‚o siÄ™ na to kilka przyczyn,miÄ™dzy innymi zwiÄ…zanych z postÄ™pem rolnictwa.Budowano mÅ‚yny wodne,zaprzÄ™gajÄ…c siłę rzek i strumieni do mielenia ziarna; wynalazek podkowy i udoskona-lenie chomÄ…ta pozwoliÅ‚o zwierzÄ™tom pociÄ…gowym udzwignąć wiÄ™ksze ciężary;ulepszone pÅ‚ugi oraÅ‚y głębsze skiby.Wprowadzano coraz powszechniej system 55 gospodarki trójpolowej.Ulepszenia pomnażaÅ‚y zbiory, wieÅ›niacy mogli nadwyżkisprzedawać na rynkach za pieniÄ…dze.Prócz tego, coraz mniej byÅ‚o rabunkowychnajazdów Wikingów, odstraszanych lepszÄ… organizacjÄ… obrony wybrzeży,silniejszymi wojskami.Zyski, które przynosiÅ‚ handel, coraz częściej oparty na pieniÄ…dzu, wypierajÄ…cymdawny handel wymienny, przeznaczano na budownictwo.PowstawaÅ‚y koÅ›cioÅ‚y iklasztory wiele ufundowanych przez Wilhelma po jego dojÅ›ciu do peÅ‚noletnoÅ›ci goÅ›ciÅ„ce, mosty, targowiska, szpitale, doki portowe a także zamki dla obronyprzeciwko najazdom z zewnÄ…trz oraz jako czynnik stabilizacji wewnÄ™trznej.Do chwili Å›mierci ksiÄ™cia Roberta Normandia wyróżniaÅ‚a siÄ™ pod wzglÄ™demzamożnoÅ›ci, organizacji i wewnÄ™trznego pokoju spoÅ›ród wiÄ™kszych ksiÄ™stw lennychFrancji.Kilku nastÄ™pujÄ…cych po sobie energicznych książąt utrzymywaÅ‚onormandzkich wasali z natury krnÄ…brnych, jak i baronowie innych ziem wposÅ‚uszeÅ„stwie.Bardziej awanturnicze duchy wyprawiaÅ‚y siÄ™ na poszukiwanieprzygód do Hiszpanii i WÅ‚och.Jednakże cechy anarchii feudalnej samowolne wymierzanie tak zwanejsprawiedliwoÅ›ci, przywÅ‚aszczanie przez baronów podatków, należnych ksiÄ™ciu,zbrojne rozstrzyganie osobistych sporów nie byÅ‚y caÅ‚kowicie wykorzenione, tylkojakby siÄ™ przyczaiÅ‚y, gotowe odrodzić siÄ™ na nowo pod rzÄ…dami wÅ‚adcy sÅ‚abego inieudolnego.Takim okazaÅ‚ siÄ™ regent Alain z Bretanii.Gdy nominalnym wÅ‚adcÄ…zostaÅ‚ maÅ‚oletni bastard, pojawiÅ‚ siÄ™ nowy czynnik, sprzyjajÄ…cy zamieszkom.Ródksiążęcy Rollona i jego nastÄ™pców bardzo swobodnie traktowaÅ‚ wiÄ™zy małżeÅ„skie.NieÅ›lubnych potomków byÅ‚o wielu, a każdy, mianowany wasalem ksiÄ™cia, trzymaÅ‚tytuÅ‚em lenna znaczne posiadÅ‚oÅ›ci i mógÅ‚ powoÅ‚ać pod broÅ„ poważne siÅ‚y wojskowe.Kro- 56 nikarz z XII wieku, Wilhelm z Jumieges, opowiada, że to ci krewniacy z nieprawegoÅ‚oża najwiÄ™cej siÄ™ oburzali z powodu sukcesji Wilhelma i mieszali siÄ™ do wszelkichintryg i buntów przeciw niemu.NiebezpieczeÅ„stwa, zewszÄ…d zagrażajÄ…ce panowaniu Wilhelma, równoważyÅ‚a dopewnego stopnia przyjazÅ„ jego lennego zwierzchnika, króla Henryka francuskiego.Monarcha Francji miaÅ‚ prawo nie zawsze co prawda respektowane rozstrzygaćwszelkie spory miÄ™dzy swymi lennikami albo pretendentami do ksiÄ™stw lennych.Poparcie króla Henryka dawaÅ‚o przewagÄ™ nad rywalami chÅ‚opcu, który wstÄ…piÅ‚ natron jednego z najwiÄ™kszych ksiÄ™stw lennych Francji
[ Pobierz całość w formacie PDF ]