[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Najczęściej, gdy dwa alternatywne geny nie są identyczne,rezultat jest rodzajem kompromisu - ostateczny projekt jest pewną wypadkową lub czymś zupełnie odmiennym.Gdy dwa geny konkurują o tę samą przegródkę na chromosomie, tak jak geny na oczy brązowe i oczyniebieskie, wtedy nazywamy je allelami.Dla naszych celów słowo allel jest synonimem słowa rywal.Wyobrazsobie tomy planów architektonicznych w postaci skoroszytów luznych kartek, które mogą być wyjmowane izamieniane.Każdy Tom 13 musi mieć Stronicę 6, ale możliwych jest kilka Stronic szóstych, które można wpiąć doskoroszytu między Stronicę 5 a 7.W jednej wersji napisane jest: oczy niebieskie , a w drugiej z dostępnych wersji: oczy brązowe.W całej zaś populacji istnieć mogą inne jeszcze wersje, ustalające inne kolory, na przykład zielony.Dałoby się w niej znalezć może z pół tuzina alternatywnych alleli pretendujących do pozycji Stronicy 6 natrzynastych chromosomach.Dana osoba ma jednak tylko dwa chromosomy Tomu 13.Toteż w przegródce dlaStronicy 6 może mieć co najwyżej dwa allele.Może mieć dwie kopie tego samego allelu jak u osoby o niebieskichoczach lub jakiekolwiek inne dwa allele wybrane z tego pół tuzina wariantów występujących w całej populacji.Nie można, oczywiście, tak po prostu pójść i dobrać sobie geny z całej dostępnej puli.Wszystkie geny sąprzez cały czas uwięzione wewnątrz swoich maszyn przetrwania.Nasze geny są nam przydzielane w momenciepoczęcia i nie mamy na to żadnego wpływu.Tym niemniej, w długiej skali czasowej geny całej populacji można wpewnym sensie traktować jako pulę genów.Zwrot ten jest w istocie terminem fachowym używanym przezgenetyków.Pula genów jest użyteczną abstrakcją, ponieważ w wyniku rozmnażania płciowego geny podlegająmieszaniu, aczkolwiek w ściśle uporządkowany sposób.Jak się za chwilę dowiemy, zachodzi między innymizjawisko, które można by przyrównać do wyjmowania i zamieniania miejscami kartek i plików kartek wskoroszytach.Poprzednio opisałem typowy podział komórki na dwie nowe, z których każda otrzymuje kompletną kopięwszystkich 46 chromosomów.Ten rodzaj podziału komórki nazywa się mitozą.Ale istnieje też inny typ podziału,który nosi nazwę mejozy.Zachodzi on tylko w czasie wytwarzania komórek płciowych: plemników i jaj.Plemniki ijaja są wśród naszych komórek unikatem, gdyż zamiast 46 chromosomów zawierają ich tylko 23.Liczba ta, jakłatwo zauważyć, stanowi dokładnie połowę 46, w sam raz tyle, by komórki te, po połączeniu w czasie zapłodnienia,dały początek nowemu osobnikowi! Mejoza jest specjalnym rodzajem podziału komórki, zachodzącym tylko wjądrach i jajnikach, w czasie którego komórka z pełnym podwójnym zestawem 46 chromosomów dzieli się, bywytworzyć komórki płciowe o pojedynczym zestawie 23 (pamiętajmy, że cały czas używam liczbcharakterystycznych dla człowieka).Plemnik ze swoimi 23 chromosomami powstaje w wyniku podziału mejotycznego jednej ze zwykłych 46-chromosomowych komórek jądra.Ale które z nich tworzą zestaw 23 chromosomów umieszczony w danej komórceplemnikowej? Ważne jest oczywiście, by plemnikowi nie dostały się byle jakie 23 chromosomy: nie może miećdwóch egzemplarzy Tomu 13 i żadnego Tomu 17.Teoretycznie może się zdarzyć, że osobnik wyposaży jeden zeswoich plemników w chromosomy, które pochodzą wyłącznie od jego matki, czyli Tom lb, 2b, 3b,., 23b.W tymmało prawdopodobnym przypadku dziecko poczęte z udziałem tego plemnika odziedziczyłoby połowę swoichgenów po babce ze strony ojca i żadnego genu po dziadku ze strony ojca.Jednak w rzeczywistości nie dochodzi dorozdzielenia chromosomów całymi kompletami.Prawda jest nieco bardziej skomplikowana.Pamiętajmy, że tomy(chromosomy) wyobrażamy sobie jako skoroszyty luznych kartek.W procesie tworzenia plemnika pojedynczekartki, a raczej wielostronicowe ich partie są wyjmowane i zamieniane z odpowiednimi partiami pochodzącymi zalternatywnego tomu.Tom 1 danej komórki plemnikowej mógłby więc być zestawiony z pierwszych 65 stron Tomu1a i ze stron od 66 do końca z Tomu 1b.W podobny sposób byłyby skompletowane pozostałe 22 tomy tej komórkiplemnikowej.Choć więc wszystkie plemniki zmontowały swoje 23 chromosomy z fragmentów pochodzących z tegosamego zestawu 46 chromosomów, każda komórka plemnikowa wytworzona przez danego osobnika jest unikatowa.W podobny sposób w jajnikach wytwarzane są jaja i każde z nich jest również niepowtarzalne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]