[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.32.Wielkie nowoÅ›ci, jakie ukazuje dziÅ› obraz rozwoju narodów,w wielu wypadkach wymagajÄ… nowych rozwiÄ…zaÅ„.Trzeba ich szu-kać razem, w poszanowaniu praw wÅ‚aÅ›ciwych każdej rzeczywistoÅ›cioraz w Å›wietle caÅ‚oÅ›ciowej wizji czÅ‚owieka, odzwierciedlajÄ…cejróżne aspekty osoby ludzkiej, kontemplowanej spojrzeniemoczyszczonym przez miÅ‚ość.ZostanÄ… wtedy odkryte szczególnepunkty zbieżne i konkretne możliwoÅ›ci rozwiÄ…zaÅ„, bez rezygnacjiz jakiegokolwiek fundamentalnego wymiaru życia ludzkiego.Ze wzglÄ™du na godność osoby i wymogi sprawiedliwoÅ›ci decy-zje ekonomiczne, zwÅ‚aszcza dzisiaj, nie powinny prowadzić dopowiÄ™kszania siÄ™ w sposób nadmierny i moralnie nie do przyjÄ™-cia różnic w posiadaniu bogactw (83) i ponadto należy dążyć doosiÄ…gniÄ™cia uznanego za priorytetowy celu, jakim jest do-stÄ™p wszystkich do pracy i jej utrzymanie.JeÅ›li siÄ™ dobrze zasta-nowić, domaga siÄ™ tego również «racja ekonomiczna».Systemowe36CARITAS IN VERITATEzwiÄ™kszanie nierównoÅ›ci miÄ™dzy grupami spoÅ‚ecznymi w tym sa-mym kraju i poÅ›ród ludnoÅ›ci różnych krajów, czyli masowy wzrostwzglÄ™dnego ubóstwa, nie tylko prowadzi do niszczenia spójnoÅ›cispoÅ‚eczeÅ„stwa, i tym samym wystawia na ryzyko demokracjÄ™, alema także negatywny wpÅ‚yw na sferÄ™ ekonomii ze wzglÄ™du na po-stÄ™pujÄ…cÄ… erozjÄ™ «kapitaÅ‚u spoÅ‚ecznego», czyli caÅ‚ego zespoÅ‚u rela-cji zaufania, wiarygodnoÅ›ci i poszanowania reguÅ‚, nieodzownychw każdym współżyciu obywatelskim.Ponadto wiedza ekonomiczna mówi nam, że strukturalna sytuacjaniepewnoÅ›ci rodzi postawy antyprodukcyjne i prowadzi do trwonie-nia zasobów ludzkich, ponieważ pracownik skÅ‚ania siÄ™ do biernegoprzystosowania siÄ™ do mechanizmów automatycznych, zamiast daćwyraz swojej kreatywnoÅ›ci.Również w tym punkcie dochodzi dozbieżnoÅ›ci miÄ™dzy wiedzÄ… ekonomicznÄ… i ocenÄ… moralnÄ….Kosztyludzkie zawsze sÄ… także kosztami ekonomicznymi, a zÅ‚e funkcjono-wanie ekonomii zawsze pociÄ…ga za sobÄ… również koszty ludzkie.Trzeba też przypomnieć, że niwelowanie kultur w wymiarze tech-nologicznym, o ile w krótkim okresie może sprzyjać osiÄ…ganiu zy-sków, w dÅ‚ugim okresie staje siÄ™ przeszkodÄ… we wzajemnym wzbo-gacaniu siÄ™ i rozwijaniu współpracy.Jest rzeczÄ… ważnÄ… dokonanierozróżnienia miÄ™dzy rozważaniami ekonomicznymi lub socjolo-gicznymi w krótkiej lub dÅ‚ugiej perspektywie.Obniżenie poziomuochrony praw pracowników albo rezygnacja z mechanizmów po-dziaÅ‚u dochodu, aby zapewnić krajowi wiÄ™kszÄ… konkurencyjnośćna arenie miÄ™dzynarodowej, uniemożliwiajÄ… dÅ‚ugotrwaÅ‚y rozwój.Trzeba zatem uważnie ocenić konsekwencje, jakie majÄ… dla osóbaktualne tendencje do ekonomii krótko a czasem bardzo krót-koterminowej.Wymaga to nowej i pogÅ‚Ä™bionej refleksji nad sen-sem ekonomii i jej celami (84), a także poważnej i dalekosiężnejrewizji modeli rozwoju, by dokonać korekty ich nieodpowiedniegofunkcjonowania i wypaczeÅ„.W rzeczywistoÅ›ci wymaga tego stan37Benedykt XVIzdrowia ekologicznego planety; wymaga tego zwÅ‚aszcza kulturowyi moralny kryzys czÅ‚owieka, którego objawy od dÅ‚uższego czasu sÄ…widoczne w każdej części Å›wiata.33.Ponad czterdzieÅ›ci lat po ogÅ‚oszeniu Populorum progressiozasadniczy temat tej encykliki, czyli wÅ‚aÅ›nie postÄ™p, pozostajeproblemem otwartym, który obecny kryzys ekonomiczno-finanso-wy uczyniÅ‚ jeszcze ostrzejszym i bardziej naglÄ…cym.Podczas gdyniektóre obszary planety, od dÅ‚ugiego czasu dotkniÄ™te ubóstwem,doÅ›wiadczyÅ‚y znaczÄ…cych zmian w postaci rozwoju ekonomicz-nego i uczestnictwa w produkcji Å›wiatowej, inne obszary znajdujÄ…siÄ™ jeszcze w sytuacji nÄ™dzy, porównywalnej do tej, jaka istniaÅ‚aw czasach PawÅ‚a VI, a w niektórych przypadkach można mówićnawet o pogorszeniu.ZnaczÄ…ce jest, że niektóre przyczyny tej sy-tuacji byÅ‚y już zidentyfikowane w Populorum progressio, jak naprzykÅ‚ad wysokie opÅ‚aty celne, ustalone przez kraje ekonomicznierozwiniÄ™te, nadal utrudniajÄ…ce towarom pochodzÄ…cym z krajówubogich dotarcie na rynki krajów bogatych.Natomiast inne przy-czyny, o których Encyklika tylko wspomniaÅ‚a, ujawniÅ‚y siÄ™ z wiÄ™k-szÄ… oczywistoÅ›ciÄ….Jest to przypadek oceny dokonujÄ…cego siÄ™ wów-czas procesu dekolonizacji.PaweÅ‚ VI postulowaÅ‚ autonomicznÄ…drogÄ™, która byÅ‚aby przemierzana w wolnoÅ›ci i pokoju.Po upÅ‚ywieponad czterdziestu lat musimy przyznać, że ta droga byÅ‚a bardzotrudna, zarówno z powodu nowych form kolonializmu i zależno-Å›ci od dawnych i nowych krajów hegemonicznych, jak i z powo-du znacznej nieodpowiedzialnoÅ›ci w Å‚onie krajów, które uzyskaÅ‚yniepodlegÅ‚ość.ZasadniczÄ… nowoÅ›ciÄ… okazaÅ‚a siÄ™ eksplozja wzajemnej zależnoÅ›ciplanetarnej, znanej już powszechnie jako globalizacja.PaweÅ‚ VI poczęści jÄ… przewidziaÅ‚, ale czas i gwaÅ‚towność, z jakÄ… siÄ™ rozwinęła,sÄ… zaskakujÄ…ce.Proces ten, który zrodziÅ‚ siÄ™ w krajach ekonomicz-nie rozwiniÄ™tych, ze swej natury objÄ…Å‚ wszystkie gospodarki.StaÅ‚38CARITAS IN VERITATEsiÄ™ on głównym motorem wyjÅ›cia z zacofania w rozwoju caÅ‚ychregionów i stanowi ze swej natury wielkÄ… szansÄ™
[ Pobierz całość w formacie PDF ]