[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oliwa mogła być śmiertelna.Kąpiel byłaniebezpieczna, ale lewatywa mogła pomóc. Mężczyzni muszą żyć we wstrzemięzliwości",przestrzegali lekarze, jeśli cenią sobie życie".Króla jednak nadal trapił boski gniew.Wydał edykt zakazujący bluznierstwa.Za pierwsząobrazę bluzniercy miano odciąć wargę, druga obraza miała go kosztować drugą wargę, a trzecia- język.[.]Rządzący miastem zareagowali serią surowych środków, aby zatrzymaćrozprzestrzeniającą się panikę.Nakazali skończyć z biciem w dzwony.Zabronili noszenia czarnejodzieży.Zakazali gromadzenia się więcej niż dwóch osób na pogrzebie lub przy publicznymokazywaniu żałoby.I aby udobruchać rozgniewanego Boga, który sprowadził był to nieszczęście,zabronili wszelkiej pracy w soboty, gier hazardowych i przeklinania, a także zażądali, by każdyżyjący w grzechu natychmiast wstąpił w związek małżeński.Li Muisis [opat z Tournai] z radościąodnotował, iż liczba zawieranych małżeństw znacznie wzrosła, nie słyszało się już bluznierstw, ahazard zmalał tak znacznie, że wytwórcy kości do gry przerzucili się na produkcję różańców.Odnotował także, iż w tym miejscu, do którego powróciły wszelkie cnoty, z powodu zarazy zmarło25 tys.obywateli i pochowano ich w wielkich dołach na obrzeżach miasta29.W którym momencie przestały obowiązywać przekonania religijne tych ludzi, a zaczęłyobowiązywać przekonania dotyczące życia doczesnego? Czy można mieć jakiekolwiekwątpliwości, że nękani kłopotami chrześcijanie z czternastego wieku tęsknili za wiedzą (czyliprzekonaniami, które są zarówno prawdziwe, jak i uzasadnione) na temat zarazy, jej przyczyn isposobu przenoszenia, i tym samym mieli nadzieję znalezć skuteczne środki, którymi można byłoją zwalczyć? Czy ich zaufanie do założeń wiary było wzmacniane przez cokolwiek innego niżprzez kompletną ignorancję? Gdyby wiedziano wtedy na przykład, że zarazę tę przywleczono nastatkach kupieckich - z ładowni wszystkich statków szczury wychodziły na nabrzeże, a nakażdym szczurze były tabuny pcheł przenoszących bakcyle tej zarazy - czy wierni myśleliby, żenajlepszym sposobem wykorzystania ich energii było obcinanie bluzniercom języków, uciszaniedzwonów, noszenie ubrań w jasnych kolorach i korzystanie z lewatywy bez ograniczeń? Pewnymsposobem na przekonanie tych nieszczęsnych ludzi byłoby zastosowanie penicyliny, i todostarczonej nie z krainy, gdzie obowiązują inne kulturowe punkty widzenia", lecz z wyższychrejonów, hen daleko na zboczach realnego świata. Wiara i szaleństwoJak zobaczyliśmy, nasze przekonania i wierzenia są ściśle powiązane ze strukturą językaoraz z widoczną strukturą świata.Nasza wolność przekonań", jeśli w ogóle istnieje, jestminimalna.Czy ktoś naprawdę może bez ograniczeń wierzyć w twierdzenie, na które nie mażadnych dowodów? Nie.Dowody (czy to zmysłowe, czy logiczne) to jedyna rzecz, którawskazuje, czy dane wierzenie w ogóle dotyczy świata.Mamy wiele określeń na ludzi, którzywierzą w mnóstwo rzeczy, na które nie ma żadnych racjonalnych uzasadnień.Gdy ich wierzeniasą niezwykle powszechne, nazywamy ich ludzmi religijnymi", w pozostałych przypadkachprawdopodobne jest, że będą określani jako szaleni", chorzy psychicznie" lub mającyurojenia".W większości ludzie wiary są oczywiście zupełnie zdrowi psychicznie, nawet ci,którzy popełniają okropne czyny z powodu swoich wierzeń.Lecz jaka jest różnica pomiędzymężczyzną, który wierzy, że Bóg da mu w nagrodę siedemdziesiąt dwie dziewice, jeśli zabijekilkudziesięciu żydowskich nastolatków, a tym, który wierzy, że istoty z Alfa Centauri przesyłająmu wiadomości na temat ogólnoświatowego pokoju, używając w tym celu jego suszarki dowłosów? Jakaś różnica jest, tego możemy być pewni, ale nie jest to różnica, która stawia wiarę wkorzystnym świetle.Trzeba być określonym typem człowieka, aby wierzyć w to, w co nie wierzy nikt inny.Kierowanie się w życiu poglądami, na które nie ma żadnych dowodów (i których zatem niemożna uzasadnić podczas rozmowy z innymi ludzmi), jest w zasadzie sygnałem, że coś jestnaprawdę nie w porządku z waszym umysłem.Najwyrazniej to liczebność decyduje, czy ludziesą zdrowi psychicznie.A jednak to zaledwie historyczny przypadek, że za zupełnie normalne wnaszym społeczeństwie uważa się wiarę w to, że Stwórca wszechświata słyszy twoje myśli,podczas gdy przejawem choroby psychicznej jest wiara w to, że porozumiewa się on z tobą przypomocy alfabetu Morse'a wystukiwanego kroplami deszczu na oknie twojej sypialni.Tak więc,choć ludzie religijni generalnie nie są szaleni, to ich fundamentalne wierzenia z całą pewnościątak.Nie ma w tym nic zaskakującego, gdyż większość religii po prostu kanonizowała kilkawytworów starożytnej ignorancji i szaleństwa, i przekazała je nam tak, jak gdyby były to prawdypierwotne.Daje to miliardy ludzi wierzących w coś, w co żaden zdrowy psychicznie człowieksam by nie uwierzył.Tak naprawdę to trudno sobie wyobrazić zestaw wierzeń, które bardziejprzypominałyby chorobę psychiczną, niż te, które leżą u podstaw wielu tradycji religijnych.Rozważcie jeden z kamieni węgielnych wiary katolickiej:Wyznaję także, iż we Mszy świętej ofiaruje się Bogu prawdziwą, istotną, błagalną Ofiaręza żywych i umarłych, i że w Najświętszym Sakramencie Eucharystii jest prawdziwie,rzeczywiście i istotnie Ciało i Krew razem z Duszą i Bóstwem Pana naszego Jezusa Chrystusa; iże się tam przemienia cała istota chleba w Ciało i cała istota wina w Krew, którą to przemianęKościół Katolicki nazywa przeistoczeniem.Wyznaję też, iż nawet pod jedną tylko postaciąprzyjmujemy prawdziwie całego Chrystusa i rzeczywisty Sakrament30.[Cytat pochodzi zWyznania Wiary Katolickiej według Kodeksu Prawa Kanonicznego (1917) (przyp.tłum.).] Jezusa Chrystusa - który, jak się okazuje, narodził się z dziewicy, oszukał śmierć i ciałojego wzniosło się do nieba - można teraz jeść w formie krakersa.Kilka łacińskich słówwypowiedzianych nad waszym ulubionym burgundem i możecie także pić jego krew.Czy sąjakiekolwiek wątpliwości, że jeden samotny wyznawca takich wierzeń byłby uważany zaszalonego? A tak w ogóle, czy są jakiekolwiek wątpliwości co do tego, że on byłby szalony?Niebezpieczeństwo wiary religijnej polega na tym, że pozwala ona ludziom, skądinądnormalnym, zbierać owoce szaleństwa i uważać je za święte.Ponieważ każde nowe pokoleniedzieci nauczane jest, że twierdzenia religijne nie muszą być uzasadniane w taki sam sposób, wjaki muszą być wszystkie inne, to cywilizacja jest ciągle oblegana przez całe armieniedorzeczności.Zabijamy się nawzajem, nawet obecnie, z powodu starożytnej literatury.Kto bykiedyś pomyślał, że coś tak tragicznie absurdalnego będzie w ogóle możliwe?W co powinniśmy wierzyć?W większość tego, w co wierzymy na temat świata, wierzymy dlatego, że inni nam kazali.Zaufanie do autorytetu ekspertów oraz do świadectwa zwykłych ludzi jest materią, z którejzbudowane są światopoglądy.Tak naprawdę im bardziej stajemy się wykształceni, tym więcejnaszych poglądów czy wierzeń trafia do nas z drugiej ręki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]