[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Skalepomiarowe dzielimy na: niemetryczne (nominalna i porz dkowa), metryczne (przedzia owa i stosunkowa).Skala nominalna jest zbiorem kategorii jako ciowych, który umo liwia zupe ni roz czn klasyfikacj zbioru wyników.Podstawow operacj pomiarow jest ope-racja identyfikacji kategorii, do której nale y zaliczy dany wynik, co prowadzi dopodzia u zbioru wyników na roz czne podzbiory (ró ni ce si mi dzy sob ).Skala nominalna cechuje si najdok adniejszym poziomem pomiaru.Jest jedno-cze nie poziom najni szy (patrz tabela 6.1).Do zmiennych znajduj cych si na tympoziomie pomiaru mo na zaliczy takie wielko ci jak p e , miejsce zamieszkania,cechy produktów, a przyk adami skal nominalnych, mog cych s u y do identyfika-cji wska ników postaw, s odpowiedzi na skalach pozycyjnych.Skalowanie nominalne wykorzystywane jest szczególnie cz sto w badaniachsonda owych.Gdy badacza interesuje jedynie wyst powanie jakiej cechy w ba-danym obiekcie stosuje on cz sto skalowanie zero-jedynkowe.Je eli dana cechawyst puje, odpowiednia zmienna przyjmuje warto 1, w przypadku przeciwnym 0.58Tabela 6.1.Skale pomiaroweSkala G ówne operacje Przyk ady Mierniki i testy statystyczne liczebno ci i proporcjep e , zawód, stan cywilny, frakcje i procentyNominalna relacje równo cimiejsce zamieszkania, modalna(kategorie) i ró no cikolor, smak, profil firmy wska niki (stosunki) testy nieparametryczne medianajako produktu, stopie centyle, decyle, kwantylePorz dkowa relacje wi kszo ci, mniej-wyboru, preferencje, zado-(rangi) szo ci korelacja rangowawolenie, wykszta cenie testy nieparametryczne rednia arytmetyczna odchylenie standardowePrzedzia owa temperatury (C, R, F), wariancjarelacja równo ci przedzia-(umowny punkt daty kalendarza, postawy,ów i równo ci ró nic stosunki korelacyjnezerowy) wynik finansowy testy nieparametryczne testy parametryczne rednia geometryczna rednia harmonicznaIlorazowatemperatura (K), wymiary, rednia kwadratowa(naturalny lubrelacja równo ci ilorazów waga, cena, wydatki, do-absolutny punkt wspó czynnik zmienno cichody, wiekzerowy) testy nieparametryczne testy parametryczneród o: (Mynarski, 2000).Dane nominalne otrzymuje si z pyta rozstrzygaj cych oraz dope niaj cych.Py-tania rozstrzygaj ce przewiduj wybór jednego wariantu, pytania dope niaj ce, conajmniej jednego wariantu odpowiedzi.Skala porz dkowa.Przyporz dkowanie liczb badanym w asno ciom odpo-wiada nie tylko relacjom równo ci lub ró no ci, lecz równie ich uporz dkowaniuze wzgl du na t w asno (tzw.rangowanie), poniewa przyporz dkowane liczbymaj jedynie znaczenie wzgl dne.Liczba wi ksza oznacza, e w asno jej odpo-wiadaj ca wyst puje w wi kszym nasileniu ni w przypadku w asno ci oznaczonejmniejsz liczb.Nie wiadomo jednak jak du a jest ta ró nica.Dobrymi przyk adamiskal porz dkowych i w a ciwo ci, które mo na mierzy za ich pomoc s : wykszta -cenie, klasa spo eczna, status zawodowy, jako produktów, preferencje.Do analizy danych otrzymanych w wyniku pomiaru porz dkowego mo na stoso-wa dominant i median , ale nie mo na obliczy redniej.Narz dziami s u cymido weryfikacji hipotez zwi zanych z pomiarem nominalnym i porz dkowym s sta-tystyczne testy nieparametryczne.Dominanta jest warto ci najcz ciej spotykan ,dlatego te zwana jest warto ci modaln lub mod.Z kolei mediana jest warto ci59cechy, jak ma rodkowa jednostka uporz dkowanej zbiorowo ci statystycznej.Me-dian z szeregu rozdzielczego punktowego wyznacza si przez wskazanie jednostkirodkowej i odczytanie kategorii odpowiadaj cej tej jednostce." Przyk ad skali porz dkowej:Pytanie: Jak cz sto czyta Pan(i)& ?Stale Bardzo cz sto Cz sto Czasami NigdyGazet WyborczRzeczpospolitSkala przedzia owa (interwa owa) ma charakter metryczny, okre lone s w niejodleg o ci mi dzy wyznaczonymi punktami (wielko ci przedzia ów), a jednakowymró nicom mi dzy stopniami w asno ci badanych obiektów odpowiadaj jednakoweró nice mi dzy przyporz dkowanymi im liczbami.Poniewa jednostki skali s do-wolnie okre lone, skala ta ma równie odgórnie ustalony punkt zerowy.Skalaprzedzia owa zawsze zostaje zdefiniowana przez wskazanie sta ej jednostki miaryoraz przyj cie umownego punktu zerowego.Pomiar oznacza równie mo liwo rangowania obiektów pod wzgl dem nasi-lenia wyst powania jakiej cechy, jak równie okre lenia odleg o ci mi dzy obiek-tami.Do takiego poziomu pomiaru nale m.in.skala temperatur Celsjusza, datykalendarza, indeksy cen." Przyk ad skali przedzia owej:Pytanie: Kiedy zamierza Pan(i) zast pi swój dotychczasowy komputer nowym modelem?Za 1 rokZa 2 lataZa 3 lata&.Nie wiemW badaniach marketingowych cz sto zdarza si , e skale porz dkowe traktuje sijako przedzia owe, czyli próbuje si mierzy cechy, które nie maj jednostki miary.Zak ada si wówczas, i mo na przyj , e ró nice mi dzy s siednimi klasami ssobie równe.Skala stosunkowa (proporcjonalna, ilorazowa) zostaje okre lana przez wy-bór sta ej jednostki miary i wskazanie zera bezwzgl dnego (jednostronnego ogra-niczenia zakresu skali).Punkt zerowy na skali stosunkowej oznacza brak (fizycznypoziom zerowy) danej cechy.Na skali stosunkowej mierzy si takie wielko ci jak:wiek, dochody, up ywaj cy czas, wielko sprzeda y, ceny towarów, wielko po-60pytu na dany towar, koszty, zapasy, liczb konsumentów, a tak e postawy nabyw-ców, je li cechy te najpierw podlega y standaryzacji (sprowadzeniu do poziomuporównywalnego).Wyniki obserwacji wyra one na skali ilorazowej mo na przekszta ci i przed-stawi na skali przedzia owej, porz dkowej lub nominalnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]