[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Składają się na nią: przymusowe odosobnienie, przebywanie w surowych warunkachotoczenia społecznego, wymuszanie automatyzmu w zachowaniu się, niemożność doboru otoczeniaspołecznego, wstrzemięzliwość seksualna itp.B.Waligóra zwraca uwagę na niektóre ujemne skutki izolacji więziennej.Głównie dotyczy todeprywacji (Waligóra 1974, s.52-57, 110-111).Autor ten definiuje pojecie deprywacji następująco: Potrzeby mają tę właściwość, że chcą być zaspokajane.Jeżeli jednak na drodze do zaspokojeniapotrzeb stają przeszkody niemożliwe do ominięcia lub pokonania, mamy do czynienia z sytuacją,która jest opisywana przez psychologów jako deprywacja" (Waligóra 1984, s.56).Deprywacja wwarunkach więziennych jest, zdaniem J.Sikory (1971, s.24), ściśle zaprogramowana i wydozowana wregulaminach różnych rygorów przez ustawodawcę i władze wykonawcze.Obejmuje ona wartościbiologiczne, sensoryczno-informacyjne i emocjonalne.Deprywacja biologiczna polega na ograniczeniu możliwości poruszania się i generalnie swobodyruchu.Deprywacja sensoryczno-informacyjna polega na zmniejszeniu podniet wzrokowych, warunkującychbogactwo wrażeń i spostrzeżeń.Zwiat więzienny odbierany jest jako szary, monotonny, nudny, wieleczynności powtarza się codziennie.Ze względu na to, że wrażenia i spostrzeżenia stanowią naturalnąpożywkę dla procesów myślenia, zmniejszony ich dopływ stopniowo powoduje ubożenie tychprocesów.Proces jałowienia tej funkcji psychicznej jest wzmacniany znacznym ograniczeniemwłasnej aktywności i własnej inicjatywy skazanych (Sikora 1971, s.24).Deprywacja emocjonalna polega przede wszystkim na przerwaniu czy utrudnieniu kontaktówuczuciowych z osobami bliskimi, co prowadzi do niemożności zaspokojenia szeregu podstawowychpotrzeb uczuciowych więznia, bardzo ważnych dla człowieka zarówno z biologicznego, jak ipsychologicznego oraz społecznego punktu widzenia.56dualizacja, której ważność akcentuje się w pedagogice penitencjarnej (Machel 1994a, s.113).Jegozdaniem indywidualizacja penitencjarna różni się od indywidualizacji w sensie pedagogicznym.Różnisię tym, że indywidualizacja penitencjarna w obecnym kształcie nie wymaga poznania osobowościskazanego i jego podatności na resocjalizację.Nie powoduje zatem stosowania w pełnizindywidualizowanych metod oddziaływania, wobec czego opiera się przede wszystkim naprzesłankach formalno--prawnych (Szymanowski 1982b, s.21, 275, 24).Rozdzielenie oddziaływania penitencjarnego od resocjalizacyjnego pozwala na konstatację, iż procesresocjalizacji nie był i nie jest realizowany wobec wszystkich więzniów a tylko wobec niektórych.Wybór ich pozostaje do decyzji personelu penitencjarnego.Jest oczywiste, że bardzo często opowodzeniu obu tych oddziaływań zdecydować może perfekcyjna praca socjalna ułatwiającareadaptację społeczną po zwolnieniu z więzienia (Stępniak 1998).Wielu autorów zwraca uwagę na różne czynniki związane z izolacją penitencjarną i ze społecznościąwięzniów, które właściwie same przez się wpływają niekorzystnie na osobowość więzniów.Powszechny jest pogląd, że nie sprzyjają one procesowi resocjalizacji (Zliwowski 1981, s.11-74).P.Cannat (Zliwowski 1981, s.12) wysuwa na pierwsze miejsce dolegliwość, jaką kara sprawiaskazanemu.Składają się na nią: przymusowe odosobnienie, przebywanie w surowych warunkachotoczenia społecznego, wymuszanie automatyzmu w zachowaniu się, niemożność doboru otoczeniaspołecznego, wstrzemięzliwość seksualna itp.B.Waligóra zwraca uwagę na niektóre ujemne skutki izolacji więziennej.Głównie dotyczy todeprywacji (Waligóra 1974, s.52-57, 110-111).Autor ten definiuje pojecie deprywacji następująco: Potrzeby mają tę właściwość, że chcą być zaspokajane.Jeżeli jednak na drodze do zaspokojeniapotrzeb stają przeszkody niemożliwe do ominięcia lub pokonania, mamy do czynienia z sytuacją,która jest opisywana przez psychologów jako deprywacja" (Waligóra 1984, s.56).Deprywacja wwarunkach więziennych jest, zdaniem J.Sikory (1971, s.24), ściśle zaprogramowana i wydozowana wregulaminach różnych rygorów przez ustawodawcę i władze wykonawcze.Obejmuje ona wartościbiologiczne, sensoryczno-informacyjne i emocjonalne.Deprywacja biologiczna polega na ograniczeniu możliwości poruszania się i generalnie swobodyruchu.Deprywacja sensoryczno-informacyjna polega na zmniejszeniu podniet wzrokowych, warunkującychbogactwo wrażeń i spostrzeżeń.Zwiat więzienny odbierany jest jako szary, monotonny, nudny, wieleczynności powtarza się codziennie.Ze względu na to, że wrażenia i spostrzeżenia stanowią naturalnąpożywkę dla procesów myślenia, zmniejszony ich dopływ stopniowo powoduje ubożenie tychprocesów.Proces jałowienia tej funkcji psychicznej jest wzmacniany znacznym ograniczeniemwłasnej aktywności i własnej inicjatywy skazanych (Sikora 1971, s.24).Deprywacja emocjonalna polega przede wszystkim na przerwaniu czy utrudnieniu kontaktówuczuciowych z osobami bliskimi, co prowadzi do niemożności zaspokojenia szeregu podstawowychpotrzeb uczuciowych więznia, bardzo ważnych dla człowieka zarówno z biologicznego, jak ipsychologicznego oraz społecznego punktu widzenia.56Należy tu wymienić zespół uczuć związanych z popędem samozachowawczym, ponieważ więzienienie daje poczucia bezpieczeństwa.U więzniów zauważa się uczucie niepewności, nieufności i znacznepoczucie zagrożenia, co ostatecznie prowadzi do długotrwałych stanów lękowych.Jak wskazuje J.Sikora, Selye zalicza te uczucia do najistotniejszych stresorów psychologicznych (Sikora 1971, s.24-25).Drugą kategorią uczuć podlegających w warunkach więziennych deprywacji są te, które wiążą sięz zaspokojeniem popędu seksualnego
[ Pobierz całość w formacie PDF ]