[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.PrzedsiÄ™biorczość jest to dziaÅ‚alność polegajÄ…ca na wykorzystywaniu potencjalnych możliwoÅ›ci maksymalizacji efektów w drodze stosowania lepszych sposobów organizowania i łączenia tych samych kapitałów.PrzedsiÄ™biorca w swym postÄ™powaniu kieruje siÄ™ zasadÄ… maksymalizacji osiÄ…ganych efektów.Posiadane zasoby łączone sÄ… w procesie produkcyjnym, w wyniku którego wytwarzane produkty, czyli dobra i usÅ‚ugi sÅ‚użące do zaspokajania potrzeb ludzkich.Dobrami nazywane sÄ… te przedmioty materialne (chleb, masÅ‚o, rower, mieszkanie itd.) i niematerialne (dokumentacja techniczna i organizacyjna, wiedza praktyczna na temat rozwoju okreÅ›lonej produkcji tzw.know-how itd.) majÄ…ce odpowiedniÄ… użyteczność, tzn.mogÄ…ce zaspokajać okreÅ›lone potrzeby ludzkie.Najogólniej dobra dzielÄ… siÄ™ na te, których nabycie nie jest zwiÄ…zane z koniecznoÅ›ciÄ… zapÅ‚aty, czyli stanowiÄ… one tak zwanÄ… sferÄ™ niekomercyjnÄ… w gospodarce oraz na te, których uzyskanie uwarunkowane jest odpÅ‚atnoÅ›ciÄ… czyli tworzÄ… tzw.sferÄ™ komercyjnÄ….`Do dóbr sfery niekomercyjnej należą dobra wolne i publiczne.Dobra wolne wystÄ™pujÄ… w iloÅ›ci nieograniczonej i w formie nadajÄ…cej siÄ™ do bezpoÅ›redniego użytku, np.powietrze, ciepÅ‚o i Å›wiatÅ‚o sÅ‚oneczne.Dobra te nie sÄ… efektem spoÅ‚ecznego procesu produkcji.Nie majÄ… też indywidualnego wÅ‚aÅ›ciciela, który egzekwowaÅ‚by zapÅ‚atÄ™ za ich użytkowanie, a zatem nie sÄ… towarami, które nabywa siÄ™ na rynku.Innym rodzajem dóbr również zaliczanych do towarów, czyli tworzÄ…cych sferÄ™ niekomercyjnÄ… sÄ… tzw.dobra publiczne.CharakteryzujÄ… siÄ™ tym, że nie można ich nabyć ani użytkować w częściach, stÄ…d użytkowane sÄ… jednoczeÅ›nie przez bardzo duże grupy ludzi, np.przez cale spoÅ‚eczeÅ„stwo - w przypadku dobra publicznego, jakim jest obrona narodowa; przez mieszkaÅ„ców danego miasta - w przypadku bezpieczeÅ„stwa publicznego gwarantowanego przez ochronÄ™ straży miejskiej; przez mieszkaÅ„ców danego regionu - w przypadku utrzymania czystej wody, powietrz, gleby, które gwarantujÄ… sÅ‚użby ochrony Å›rodowiska.W odróżnieniu od dóbr wolnych, za dobra publiczne trzeba pÅ‚acić z tym, że odbywa siÄ™ to drogÄ… poÅ›redniÄ… - poprzez podatki.Dobra, które tworzÄ… sferÄ™ komercyjnÄ… w gospodarce, czyli sÄ… towarami - rzeczami nabywanymi za odpÅ‚atnoÅ›ciÄ…, nazywane sÄ… dobrami prywatnymi.Na ogół sÄ… one efektem dziaÅ‚alnoÅ›ci produkcyjnej czÅ‚owieka i wystÄ™pujÄ… w iloÅ›ci ograniczonej w stosunku do jego potrzeb.DzielÄ… siÄ™ na dobra konsumpcyjne, zaspokajajÄ…ce potrzeby ludzkie, np.ser, mleko, koszula, meble, rower, telewizor itd.I dobra produkcyjne - sÅ‚użące do wytwarzania innych dóbr konsumpcyjnych, np.wiertarka, tokarka, hala fabryczna, surowiec, materiaÅ‚ itp.KorzyÅ›ci z wytworzenia dóbr prywatnych czerpie najczęściej ograniczona ilość osób.UsÅ‚ugi sÄ… zespoÅ‚em zorganizowanych czynnoÅ›ci, w wyniku których powstajÄ… wartoÅ›ci użytkowe zaspokajajÄ…ce bezpoÅ›rednio lub poÅ›rednio potrzeby ludzkie.Ich celem na ogół jestwzbogacanie indywidualnej konsumpcji ludnoÅ›ci 9usÅ‚ugi osobiste - krawiecki, fryzjerski, kosmetyczne itd.), umożliwianie korzystania z dóbr trwaÅ‚ego użytku (naprawy sprzÄ™tu gospodarstwa domowego, samochodów itd.), a także przyczynianie siÄ™ do zachowania ciÄ…gÅ‚oÅ›ci procesów gospodarczych (usÅ‚ugi bankowe, handlowe).Tradycyjnie usÅ‚ugi dzielone sÄ… na:lmaterialne, np.naprawa obuwia, czyszczenie garderoby, naprawa samochodów, itp.,llniematerialne, np.widowiska teatralne, koncerty, telewizja itp.lZ faktu istnienia nieograniczonej skali ludzkich potrzeb i ograniczonych zasobów, z których wytwarzane sÄ… produkty do zaspokojenia tych potrzeb, wynika podstawowy problem ekonomiczny - problem rzadkoÅ›ci.RZADKOŚĆIlość produktów, jakie ludzie > Ilość produktów, które ludzie chcieliby kupić w danym czasie mogÄ… wytworzyć w danym czasieRzadkość jest stanem, w którym nasze chÄ™ci do posiadania okreÅ›lonych dóbr i korzystania z okreÅ›lonych usÅ‚ug przekraczajÄ… nasze możliwoÅ›ci ich wytworzenia w dostatecznej iloÅ›ci i jakoÅ›ci.Stale mamy mniej niż chcielibyÅ›my mieć.KonsekwencjÄ… rzadkoÅ›ci jest konieczność ciÄ…gÅ‚ego dokonywania wyborów, a wiÄ™c gospodarowania - podejmowania decyzji ekonomicznych:lCo i w jakim zakresie wytwarzać z ograniczonych zasobów? Czy wiÄ™cej tworzyć dóbr prywatnych czy publicznych? Czy wiÄ™cej przeznaczyć ograniczonych kapitałów na obronÄ™ narodowÄ… czy na rozwój przemysÅ‚u samochodowego? Czy w mieÅ›cie wybudować pÅ‚ywalniÄ™ czy zmodernizować nawierzchniÄ™ ulic?llJakimi sposobami wytwarzać pożądane produkty? W jakiej proporcji łączyć kapitaÅ‚ ludzki z kapitaÅ‚em rzeczowym? Czy preferować sposoby (technologie) w wiÄ™kszym stopniu wykorzystujÄ…ce siłę fizycznÄ… czÅ‚owieka czy maszyny?llJakie kryteria stosować przy rozdziale wytworzonych produktów? W jakim zakresie każdy otrzyma równo, a w jakim i kto otrzyma wiÄ™cej? Czy wiÄ™kszy zasiÅ‚ek otrzyma bezrobotny czy wiÄ™kszÄ… pÅ‚ace pracownik ochrony przyrody? Czy decyzje podejmowane bÄ™dÄ… anonimowo na rynku - w oparciu o akceptacjÄ™ danego celu (pomysÅ‚u) przez wiÄ™kszość ludzi, wyrażajÄ… siÄ™ w kupowaniu np.nowego modelu telewizora, samochodu, gatunku masÅ‚a - czy w sposób administracyjny przez uprawnionych urzÄ™dników publicznych.lZ problemem rzadkoÅ›ci Å›ciÅ›le zwiÄ…zane sÄ… prawa wÅ‚asnoÅ›ci, czyli okreÅ›lone prawem i akceptowalne spoÅ‚ecznie prywatne i nieprywatne możliwoÅ›ci korzystania z posiadanych zasobów.OkreÅ›lajÄ… one wyłączność wÅ‚aÅ›ciciela w dysponowaniu posiadanym kapitaÅ‚em.Np.na ogół sami dysponujemy pieniÄ™dzmi otrzymanymi od rodziców tzw.kieszonkowe, przeznaczajÄ…c je na cele przez nas uznane za najważniejsze.Ponadto dajÄ… wÅ‚aÅ›cicielowi możliwość wyłącznego, indywidualnego decydowania o przekazaniu posiadanego kapitaÅ‚u innym.OkreÅ›lajÄ… także prawo do uzyskiwania dochodu z faktu wÅ‚asnoÅ›ci kapitaÅ‚u.Na przykÅ‚ad pożyczamy bankowi nasz kapitaÅ‚ (pieniÄ…dze - jest to tzw.depozyt bankowy), aby mógÅ‚ nim w okreÅ›lonym czasie dysponować.W zamian otrzymujemy odsetki - korzyść wyrażonÄ… w pieniÄ…dzu.Jest to nasz dochód wynikajÄ…cy z faktu wÅ‚asnoÅ›ci kapitaÅ‚u.Bibliografia:lPiotr Urbaniak „Mikroekonomia”llRoman Milewski „Podstawy ekonomii”lZASOBYZASOBYLUDZKIEZASOBYNATURALNEZASOBYRZECZOWElll
[ Pobierz całość w formacie PDF ]