[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.60) Kr.506.61) Można w twierdzeniu Strzygowskiego odmienić coś niecoś tu i ówdzie, lecz zasadniczo nikt go nie obalił.62) Z 109. 197mian63).Jedność w rozmaitości: wręcz przeciwnie niż w cywilizacji bizantyńskiej.Nareszcie jednak wyczerpały się rojenia wspólnoty religijnej z islamem.Doszedł do władzy obózrezygnujący z imperializmu za pomocą syntezy" religijnej.Możnaby ten obóz nazwać studyckim, odklasztoru, z którego czerpał natchnienie.Narzędziem obozu katolickiego stała się nowa cesarzowa.Cesarz Teofil dobrał sobie żonę znowuza pomocą konkursu piękności, w którym nagrodę tronu odniosła córka urzędnika z Paflagonii, Teodora.Natychmiast po zgonie męża w roku 842, obejmuje rządy, a sprawuje je jako opiekunka swego 3-letniegosyna, Michała III przez lat 14.Obrazoburcę, patriarchę Jana Gramatyka strąca zaraz i skazuje na chłostę.Następcą jego staje się studyta Metody z Syrakuz.Ustanawia się uroczyste święto na pamiątkęprzywrócenia czci obrazów: święto prawosławia" (obchodzone także w Rosji aż do końca w pierwsząniedzielę postu).Na obrazoburstwo rzucono klątwę, a ciało Konstantyna VI-tego, (który zniósł nawet kultBogarodzicy) wyrzucono z grobu na śmietnik.Cesarzowa uprasza nowego patriarchę, żeby jednak udzieliłprzynajmniej rozgrzeszenia jej mężowi, twierdząc, że nawrócił się na łożu śmierci.Zarządzonocałotygodniowe publiczne modły za Teofila i uważano go za rozgrzeszonego.Teodora zabrała się następnie do sekty paulicynów, szerzącej się na nowo w Azji Małej.Przeszło10.000 osób zginęło na torturach, a jednak sekty nie wytępiono.Pozostała i jej zwolennicy sympatyzowalinadal z islamem.Kończąc obrachunki z powodzenia islamu, nie można przemilczeć, jako islamowi wielezawdzięcza (co za szyderstwo Historii!) patriarchat carogrodzki.Prócz stołecznego było patriarchówpięciu, którzy atoli znalezli się niemal bez wyznawców, bo oficjalne wyznanie bizantyńskie pozostało wAzji daleko w tyle poza wielkim rozwojem i nadzwyczajną ekspansją nestorianizmu (aż do Chin), odkądurzędy nie stały na straży prawowierności.Stolice patriarsze Aleksandrii, Antiochii, Efezu, Cezarei,Heraklei zawisły w powietrzu, niemal bez wiernych i bez środków pieniężnych.Chrześcijaństwobizantyńskie miało zawsze to do siebie, że nie mogło istnieć tam, gdzie nie mogło się oprzeć o władzęświecką.Pozostał faktycznie jeden tylko patriarchat carogrodzki.Pierwotnie biskupi carogrodzcy zależnibyli od Heraklei: stolica heraklejska zniknęła a carogrodzka otrzymała już niewątpliwie prymat nad całymKościołem cesarskim".Na razie Teodora przywracała katolicyzm a patriarcha Metody był niewątpliwym katolikiem.63) V 7IIIGAAGOLICA(679 - 890)Obok muzułmańskich wspominano w poprzednim rozdziale stale o kłopotach bułgarskich; były tojakby dwie równoległe bizantyńskiej niedoli.Ażeby uwydatnić sprawy związane z islamem i nieprzerywać wątku wywodów, poprzestawano na samych tylko lakonicznych wzmiankach o Bułgarach, cotrzeba uzupełnić, by określić wybitną rolę historyczną tego ludu.Wiemy z rozdziału I, jak w roku 626 powiodło się cesarzowi Herakliuszowi rozdwoić pod samymCarogrodem Bułgarów i Awarów i że władca bułgarski Rubrat otrzymał za to tytuł patrycjusza.Zwierzchnictwo cesarskie było luzne a nowe siedziby widocznie ponętne, skoro napływają dalszeimmigracje znad Wołgi.W r.679 zalali Bułgarzy wielkie przestrzenie między Dunajem a góramibałkańskimi i mimo oporu Konstantyna IV (668-685) osiedlali się aż do Hemusu, wymusiwszy nawetharacz na cesarzu.Prąc na południe, zastali osadnictwo słowiańskie w Mezji.Byli mniej liczni odpodbijanych Słowian, a nie wiemy, jakim okolicznościom zawdzięczali swe zwycięstwa.W ogóle niewiemy nic 198o rodzaju tych walk.Widocznie przybywali na Bałkan bez kobiet, a przynajmniej niewiele kobietim towarzyszyło, więc zeslawizowali się w krótkim stosunkowo czasie.Powstało nowe państwosłowiańskie, niezawisłe, które przez szeregi stuleci miało zagrażać cesarstwu bizantyńskiemu.Układanosię po wielekroć z Bułgarami i Słowianami, lecz nie dotrzymywano nigdy ugody ani z jednej strony, ani zdrugiej.Od r
[ Pobierz całość w formacie PDF ]