Orzeszkowa Eliza Nad Niemnem 9789185805198

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wszystko to,bez gniewu i uniesienia, bo z krewną Andrzeja zle obejść się nie mo-gła, owszem, smutnie, ale też i dumnie, wypowiedziała Justynie.Daleko mniej powściągliwą była ciotka Zygmunta, kobieta bar-dzo żywa i wysoko ceniąca bogactwo.- Powinnaś była wiedzieć, moja Justynko - mawiała - że tacy lu-dzie, jak Zygmunt, z takimi, jak ty, dziewczętami romansują często,ale nie żenią się prawie nigdy!Na głowę pana Benedykta posypały się gromy.Pani Andrzejowaco parę dni wzywała go do Osowieca; Darzecka przyjeżdżała sama iz szelestem jedwabnych sukien, wzburzona, głośno swe gniewy i nie-chęci wyrażająca, wpadała do gabinetu brata.Wdał się też w sprawęi sam arystokratycznie wyglądający Darzecki, monotonną i płynnąmową swą bratu żony oświadczając, że wcale nie zgadza się z jegochęciami i gustami, aby tak bliski mu przez żonę krewny żenił się- nie wiedzieć z kim.Pan Benedykt wpadał w gniewy tak głośne,że w całym domu go słyszano, gdy zapytywał: Czy ma dziewczynęutopić albo zastrzelić? Na koniec zażądał rozmówić się o tej spra-wie z Zygmuntem.Rozmówił się i na zakończenie z chmurną żar-tobliwością rzekł:- Wiesz co, gagatku? jedz sobie znowu za granicę i ucz się malować.Osowce wprawdzie zrujnują się do reszty, ale tobie samemu serce pew-no nie pęknie, bo.bo prawdę mówiąc, sam nie wiesz, czego chcesz!Wyjechał - a po dwóch latach spędzonych w ogniskach sztukpięknych, przeważnie w Monachium, wrócił żonaty.115Eliza OrzeszkowaCałe to zajście było dla Justyny ciosem zrazu, który wtrącił jąw rozpacz, a potem policzkiem, pod którym uczuła, że jest dumnąi że godność ludzką okrutniej jeszcze zranioną w niej została ni-żeli miłość.Było ono także ostrą strzałą, która serce jej przeszy-wając otworzyła zarazem jej oczy.Spostrzegła i zrozumiała wielerzeczy umykających dotąd wzrokowi jej i rozwadze.Zrozumiałaprzede wszystkim położenie własne i dla swej marnej terazniejszo-ści wzgardą zdjęta zlękła się przyszłości.Dotąd miłość, uciechyjej, cierpienia i marzenia pożerały jej czas i do syta karmiły myślii serce.Gdy tego pokarmu zabrakło, spostrzegła i uczuła, że nieposiada żadnego innego dla nasycenia ciężko wlokących się godzini.dni; że w niej i dokoła niej nie ma nic takiego, na czym by mogłazawiesić kotwicę nadziei jakiejkolwiek, choćby z pospolitego metaluukutej.Czasem, gdy zamykała oczy i myślała o tym, co z nią jesti być może, zdawało się jej, że patrzy w jakąś bezmierną pustkę, poktórej niby widma strapione i wątlejące błąkały się młode siły jejciała i ducha.Teraz człowiek ten chce znowu w tej pustce rozpalićpłomię, które już raz tak srodze opaliło jej skrzydła.Przed kilku-nastu zaledwie minutami do głębi istoty swej czuła się wzruszonąsamym tylko dzwiękiem jego głosu.Była już zapomniała, a teraz.czyż znowu.czyż znowu? Sto głosów zdawało się w niej wołać: Nie!A jednak w nudzie i bezcelowości życia swego może kiedy.może.Nie była dzieckiem, miała lat dwadzieścia cztery i kiedyś bardzo ko-chała wiedziała, czuła, czym bywa i jakie przemoce wywiera szałkrwi i serca.Przerażenie dreszczem po ciele jej przebiegło.Zara-zem czoło jej zapaliło się wstydem.Przypomniała sobie spojrzeniai zaczepki tego drugie go, wykwintnego pana, z wychudłym ciałem,chorobliwie drgającym czołem i atłasową ręką, która tak bardzoznacząco szukała i dotknęła jej ręki.Cóż to było? Podobała mu się?Widziała to aż nadto, ale czyliż także z doświadczenia nie wiedziała,że tacy ludzie, jak on, z takimi, jak ona, dziewczętami romansujączęsto, ale nie żenią się prawie nigdy.Kimże więc była? Jakim było116Nad Niemnem - tom Ijej miejsce i znaczenie pośród tych, z którymi upływało jej życie?O! naturalnie, powiedziano jej to kiedyś i sama to przyznawała -była ona nie wiedzieć kim!Obu dłońmi schwyciła się z� rozpaloną głowę, w gardle uczuła dła-wienie żalu, a na podniebieniu palącą gorycz upokorzonej dumy, Jednakuspokajała się powoli.Z szerokiej przestrzeni przylatywały świeże powie-wy i łaskawie muskały jej włosy i szyję.Zza łez widziała wpatrzone w niąlitościwie szafirowe oczy bławatków i kłosy zielone, prawie nieruchome,po których przecież cicho płynął kojący szmer.Przed sobą, o kroków kil-kanaście, zobaczyła wznoszącą się nad zbożem, rozłożystą i całą w słońcustojącą gruszę polną; pień, gałęzie i wszystkie liście tego drzewa były złote.Oglądała się dokoła, na wzburzoną twarz jej spływał wyraz ulgi.Widaćbyło, że powoli o sobie i troskach swoich myśleć przestawała.Pochyliłasię i rozchyliwszy gęste łodygi zboża z zajęciem popatrzała na fioletowelady i rohułe gęstymi splotami obejmujące łodygi żyta.Gdy podnosiłagłowę, jeden z kłosów szorstko przesunął się po jej twarzy; wzięła go wrękę i ostrożnie obejrzała napełniające go młode ziarna.Liliowy motyl wzbił się jej spod stóp i kręto wyleciał nad zboże;ścigała go wzrokiem, póki nie zniknął.Była już teraz o parę tylkokroków od gruszy polnej i ogłuszył ją krzyk drobnych ptaków, któ-rych ilość nieprzeliczona skakała, fruwała, kołysała się pośród zło-tych liści.W tej samej chwili, za zbożem, niedaleko, rozległ się głosludzki.Był to silny i czysty głos męski, który zawołał:- Hej, kasztan, hej, hej!A w minutę potem po raz drugi:- Wolniej, gniada wolniej!W wołaniu tym rozchodzącym się po ciszy polnej nie było nicsmutnego; owszem, brzmiało ono raznie i ochoczo.Wnet potemrozległo się gwizdanie, w którym wyraznie rozpoznać można byłonutę piosnki zaczynającej się od słów:Przy drodze, przy drodze jawór rozkwitnąwszy,Gdzie pojedziesz, mój Jasieńku, konia osiodławszy?117Eliza OrzeszkowaJaworu tam nie było, ale u stóp gruszy polnej urywał się wąskikorytarzyk i w prostej, długo ze stron obu wyciągniętej linii wyso-kie żyto stawało nad płachtą nagiej, ciemnej, świeżo zoranej ziemi.Justyna wyszła ze zbożowej puszczy i pod gruszą stanęła.Z jednejstrony w znacznej odległości widać było długą i szaro stąd wyglą-dającą wieś, z drugiej dość blisko stały wzgórza porosłe drzewami;naprzeciw, jak okiem sięgnąć, niski owies i groch biało kwitnącyokrywały ziemię.Ta sama ścieżka, którą Justyna zaszła aż w głąbrówniny, przerwana płachtą zoranej roli, uparcie odradzała się wrazza nią i białym paskiem przerzynając puszystą zieloność grochuznowu w owsie przepadała.Od jednego ze wzgórz ku gruszy polnej posuwał się pług, cią-gnięty przez parę koni, z których jeden był kasztanowaty, z kono-piastą grzywą, drugi - gniady, z białą nogą i białą łatą na czole [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

do ÂściÂągnięcia * pdf * ebook * download * pobieranie

Tematy