[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[32]Pimpf - czÅ‚onek organizacji Deutsches Jungvolk, wchodzÄ…cej w skÅ‚ad Hitlerjugend iobejmujÄ…cej chÅ‚opców w wieku 10-14 lat.[33]Markiz Posa - postać z dramatu Schillera Don Carlos.[34]Joseph Bédier (1864-1938) wybitny mediewista, francuski pisarz i krytyk literacki.[35]W lutym 1936 r.student żydowski Dawid Frankfurter zastrzeliÅ‚ w Davos kierownikazagranicznej organizacji NSDAP na SzwajcariÄ™, Wilhelma Gustloffa.[36]Martin Mutschmann - gauleiter Saksonii.[37]Chodzi o tzw.Kristallnacht ( noc krysztaÅ‚owÄ… ) - przeprowadzony przez hitlerowcóww nocy z 9 na 10 listopada 1938 r.masowy, obejmujÄ…cy obszar caÅ‚ej Rzeszy pogrom %7Å‚ydów.[38]Ernst Toller (1893-1939) - lewicowy niemiecki dramaturg i liryk; od r.1933 naemigracji, pod wpÅ‚ywem depresji popeÅ‚niÅ‚ samobójstwo.[39]Hanns Johst (1890) - jeden z czoÅ‚owych przedstawicieli ideologii nazistowskiej wliteraturze niemieckiej, w latach 1933-45 prezes Izby Literackiej Rzeszy.[40]Sturm -oddziaÅ‚ SA i SS, liczÄ…cy 100-200 ludzi.[41]MiaÅ‚a ona ksztaÅ‚t[42] DAZ ( Deutsche Allgemeine Zeitung ) - dziennik bÄ™dÄ…cy kontynuacjÄ… zaÅ‚ożonej wr.1861 konserwatywnej Norddeutsche Allgemeine Zeitung ; pod tym tytuÅ‚em wychodziÅ‚ wlatach 1918-45 jako pismo o charakterze nacjonalistycznym, ale nie partyjne.[43] Frankfurter Zeitung - zaÅ‚ożony w r.1856 (i wychodzÄ…cy do r.1866 pod nazwÄ… Frankfurter Geschäftsbericht ) poważny dziennik o nastawieniu antypruskim, poÅ›wiÄ™cajÄ…cydużo uwagi problematyce handlowej i kulturalnej, w r.1943 zlikwidowany przez reżimhitlerowski.[44]Pryma - nazwa dwóch najwyższych klas w gimnazjum niemieckim dawnego typu;ostatniej (Oberprima) i przedostatniej (Unterprima).[45]Wandervögel (Ptaki WÄ™drowne) - powstaÅ‚y ok.r.1895 w Niemczech ruchmÅ‚odzieżowy; przeciwstawiaÅ‚ siÄ™ cywilizacji wielkomiejskiej i próbowaÅ‚ ksztaÅ‚tować wÅ‚asny stylżycia, w którym dużą rolÄ™ odgrywaÅ‚ m.in.nawrót do pierwiastków ludowych.[46]Baldur von Schirach - czÅ‚onek czoÅ‚owej elity hitlerowskiej, w latach 1933-40sprawowaÅ‚ funkcjÄ™ przywódcy mÅ‚odzieży Rzeszy (Reichsjugendführer).[47] Völkischer Beobachter - dziennik wywodzÄ…cy siÄ™ z zaÅ‚ożonego w r.1887 Münchener Beobachter ; zakupiony w r.1920 przez partiÄ™ hitlerowskÄ…, staÅ‚ siÄ™ potemcentralnym organem NSDAP; wychodziÅ‚ do 27.4.1945:[48]Karl Emil Franzos (1848-1904) - austriacki powieÅ›ciopisarz, nowelista i publicysta,wychowany w maÅ‚omiasteczkowym wschodniogalicyjskim Å›rodowisku żydowskim;zadebiutowaÅ‚ zbiorem szkiców Aus Halb-Asien (Z Półazji), w którym przedstawia stosunkipanujÄ…ce w tym Å›rodowisku.[49]Walther von der Vogelweide (ok.1170 - ok.1230) i Wolfram von Eschenbach (ok.1170 - po 1220) - minnesingerzy, najwybitniejsi przedstawiciele literatury wczesnoniemieckiej.[50]Wendisch - przymiotnik od rzeczownika Wende, którym pierwotnie Niemcy okreÅ›laliSÅ‚owian poÅ‚abskich i serboÅ‚użyckich; jako czÅ‚on nazwy miejscowoÅ›ci Å›wiadczy o jej sÅ‚owiaÅ„skimpochodzeniu.[51]NieÅ›cisÅ‚ość: Warthegau (oficjalna nazwa tego okrÄ™gu brzmiaÅ‚a ReichsgauWartheland), obejmowaÅ‚ nie skrawki czysto polskiego terenu, lecz wyłącznie tereny należąceprzed wojnÄ… do Polski, w tym caÅ‚e przedwojenne województwo poznaÅ„skie i wiÄ™kszÄ… częśćłódzkiego wraz z samÄ… AodziÄ….[52]Zdanie to mogÅ‚oby mylnie wskazywać, jakoby ten nazewniczy zabieg dotyczyÅ‚ tylkoAodzi, gdy tymczasem zastosowano go w bardzo szerokim zakresie, nadajÄ…c nowo wymyÅ›loneoficjalne niemieckie nazwy caÅ‚emu szeregowi polskich miast, które dotÄ…d swoich wersjiniemieckojÄ™zycznych nie-miaÅ‚y:[53]W ramach akcji oszczÄ™dzania energii wydano w Niemczech w czasie wojny plakatpropagandowy, przedstawiajÄ…cy czarnÄ… sylwetkÄ™ czÅ‚owieka, który zgiÄ™ty pod ciężaremniesionego na plecach worka jakby siÄ™ skradaÅ‚, i opatrzony napisem Kohlenklau (zÅ‚odziej wÄ™gla);rysunek ten w pewnym okresie stanowiÅ‚ nieodłączny element optyczny ulicy i wszystkich prawiemiejsc publicznych.[54]HAPAG - Hamburg-Amerikanische Packetfahrt-Actien-Gesellschaft (AkcyjneTowarzystwo OkrÄ™towe Hamburg-Ameryka), zaÅ‚ożone w r.1847.[55]Pisany jako Hieb-Aktion, slogan ten przy tej samej wymowie oznaczaÅ‚by: akcjauderzeniowa.[56]Edwin Erich Dwinger (1898) - niemiecki powieÅ›ciopisarz, podczas I wojny Å›wiatowejbyÅ‚ w niewoli rosyjskiej, a potem w armii KoÅ‚czaka; w swoich powieÅ›ciach przedstawia wÅ‚asneprzeżycia z tego okresu.[57]CoÅ› w rodzaju: Niemieckie Kociarstwo.[58]Obersalzberg - zbocze górskie obok miejscowoÅ›ci Berchtesgaden w Alpach, gdzieznajdowaÅ‚a siÄ™ prywatna rezydencja Hitlera zwana Berghof.[59]Tommy - potoczne niemieckie okreÅ›lenie żoÅ‚nierza angielskiego.[60]Blutorden (Order Krwi) - wysokie odznaczenie NSDAP, upamiÄ™tniajÄ…ce nieudanypucz hitlerowski z 1923 r.[61]Adolf-Hitler-Schulen (szkoÅ‚y Adolfa Hitlera) - wychowywaÅ‚y narybek przyszÅ‚ej elitypartyjnej.[62]KoÅ›ciół Å›w.PawÅ‚a we Frankfurcie nad Menem byÅ‚ miejscem posiedzeÅ„ tzw.Parlamentu Frankfurckiego, czyli ogólnoniemieckiego.Zgromadzenia Narodowego w latach1848-49, które m.in.stawiaÅ‚o sobie za cel polityczne zjednoczenie Niemiec.W Å‚onie tegoparlamentu (podobnie jak w trakcie caÅ‚ej rewolucji marcowej, której byÅ‚ wytworem) Å›cieraÅ‚y siÄ™ze sobÄ… koncepcja wielkoniemiecka , opowiadajÄ…ca siÄ™ za zjednoczeniem pod egidÄ… Austrii, i maÅ‚oniemiecka , zakÅ‚adajÄ…ca przewodnictwo Prus, z wykluczeniem Austrii ze wzglÄ™du na jejcharakter wielonarodowy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]