[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Neologizmy uzasadnione i potrzebne przestają byc neologizmami, gdy się upowszechnią i wejdą na stałe do języka ogólnonarodowego.Neologizmy dzielimy na: neologizmy obiegowe - powstają anonimowo i szerzą się początkowo w wypowiedziach ustnych jako środki codziennej komunikacji jezykowej.Ich funkcją jest nazywanie i przekazywanie informacji.neologizmy artystyczne - są formą ekspresji artystycznej, pojawiają się w konkretnym tekście, z zasady pisanym, mają określonego twórcę (Norwid, Leśmian).Służą wywoływaniu doznań artystycznych.Neologizmami, w większości języków europejskich, nazywane są wyrazy powstałe po II wojnie światowej.Wyróżnia się neologizmy: słowotwórcze - nowe wyrazy pochodne, na przykład zgarniać - zgarniarka; beton - betoniarka.Są to wyrazy tworzone od wyrazów istniejących w języku przez dodawanie przyrostków i przedrostków (zimowisko, odrzutowiec), lub odrzucenie przyrostka wyrazu podstawowego (czołg, dźwig), bądź przez zestawienie początkowych elementów skrótów (ZUS).znaczeniowe (semantyczne) - powstałe w ten sposób, że istniejącym wyrazom nadaje się nowe znaczenie.Na przykład ślimak - spiralna trasa łącząca dwa pasma autostrady; korek - tłok, zahamowanie ruchu frazeologiczne - związki nowo utworzone (pirat drogowy, stan nieważkości, środki finansowe).zapożyczone - wyrazy przeniesione do naszego języka z języków obcych, często w dosłownym brzmieniu i dosłownej pisowni (komputer, nokaut, atelier, alibi).Źródła neologizmów: konieczność nazywania nowych zjawisk tendencja do wprowadzania nazw polskich zamiast obcych (helikopter - śmigłowiec).tendencja do skrótowości (zabiegówka, przegubowiec).120.Stylizacja językowa i jej odmianyStylizacja polega na świadomym wprowadzeniu do stylu utworu literackiego środków językowych, właściwych językowi dawnych epok - jest to wprowadzenie do utworu elementów gwarowych, środowiskowych.Rodzaje stylizacji: archaizacja stylizacja gwarowa - dialektyzacja stylizacja na język potoczny stylizacja na język środowiskowy stylizacja poetycka inne zabiegi stylizacyjne służące celom humorystycznym, satyrycznym Stylizacja może obejmować cały utwór, pewne jego partie (np.wypowiedzi bohaterów), może dotyczyć wszystkich elementów dzieła (fleksji, składni, słownictwa itp.) Formy archaiczne od najdawniejszych czasów uważane były za bardzo uroczyste, nadające się do stosowania w stylu podniosłym.Jednocześnie rozkwit archaizacji nastąpił w Polsce dopiero w XIX wieku.Wiąże się to z rozwojem zainteresowań historycznych.Tematyka historyczna wkroczyła do dzieł romantycznych takich jak "Grażyna" czy "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza.W tych utworach archaizacja odnosi się głównie do realiów życia rycerskiego (słowa: giermek, rajtar, brzeszczot).Znakomitym przykładem archaizacji dzieła literackiego są powieści historyczne Henryka Sienkiewicza.Sienkiewicz dokonał w "Trylogii" stylizacji językowej na wzór XVII-wiecznej polszczyzny - wzorem dla niego stały się "Pamiętniki" Paska.Zalety zabiegu dokonanego przez Sienkiewicza to po pierwsze wszechstronna stylizacja - w zakresie słownictwa, fonetyki, fleksji, składni, po wtóre sposób zastosowania tych elementów - archaizacja nie zaciemnia czytelności tekstu.W wierszu "Przedśpiew" Staffa archaizacja ma podkreślić związek autora z klasycyzmem.Archaiczne są treść i forma (wyrazy "brzemienna", "niewiasta", "starce") Stylizacja gwarowa - na przykładzie wiersza "Na skalnym Podhalu" Kazimierza Przerwy-Tetmajera czy "Chłopów" Stanisława Reymonta.Stylizacja środowiskowa Stylizacja poetycka - "Ferdydurke" Gombrowicza, "Szewcy" Witkacego, "Monachomachia" Krasickiego - służące parodii, grotesce.121.Twórczość Norwida jako kontynuacja i przekroczenie tradycji romantycznychCyprian Kamil Norwid jest reprezentantem drugiego pokolenia romantyków, którego młodość przypadła na czasy po klęsce powstania listopadowego.Pisarz miał bardzo silne poczucie zarówno przynależności pokoleniowej, jak też odrębności swojej generacji, zwanej przez niego pokoleniem sierocym lub straconym.Norwid był nie tylko dziedzicem romanyzmu, ale i jego pierwszym krytykiem.Przejęcie tradycji, a jednocześnie świadomość konieczności buntu wobec literackich pęt, dławiących oryginalnośc, wobec nakazów rzucających kolejne pokolenia do walki zbrojnej złożyły się na podwójny stosunek Norwida do romantyzmu, stosunek dziedzica oraz stosunek zbuntowanego, wolnego od rozpowszechnionej choroby naśladowania wieszczów.Polemika z romantykami stała się źródłem oryginalności Norwida, ale równierz jego osamotnienia i odrębności od owóczesnych poetów i czytelników.Norwid przejmując dziedzictwo romantyzmu nie chciał aprobować większości pozytywnych propozycji, które sformułował nasz romantyzm na temat człowieka i histori.W relacjach pomiędzy człowiekiem a historią, między jednostką a zbiorowością norwid kwestionował podporządkowanie indywiduum racjom nadrzędnym, traktowanie człowieka jako instrumentu, którym posługują się jakieś siły przypisujące sobie prawo dysponowania losem jednostek
[ Pobierz całość w formacie PDF ]