Historycy Cesarstwa Rzymskiego Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana(1)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dowodemtego jest, że i z cesarzem biesiadują przepasani.Przytoczyłem te szcze-góły, gdyż wydawały mi się godne wzmianki i poznania.Przejdzmy teraz do dwudziestu pretendentów, którzy w czasachGaliena pojawili się na skutek pogardy dla złego cesarza.Należyo nich powiedzieć krótko i zwięzle.Po większej części bowiem niezasługują nawet na to, by ich imiona wypełniły księgę, chociaż wy-daje się, że niektórym nie brakowało męstwa, a także wiele dobregowyświadczyli państwu.Tak różne są zdania o imieniu Salonina,że kto chce być najbliższy prawdy, niech powie, że imię to wziął poswojej matce Saloninie, którą niezwykle kochał.Galienus darzył też6miłością córkę barbarzyńskiego króla, Piparę.Wraz ze swoim oto-czeniem posypywał włosy złotym proszkiem.Przekazy dotyczące latpanowania Galiena i Waleriana są tak dalece niepewne, że choć nieulega wątpliwości, iż panowali oni piętnaście lat (to znaczy Galienuspanował do piętnastego roku, Waleriana zaś wzięto do niewoli w szó-stym roku jego rządów) jedni piszą, że Galienus panował dziewięćlat, inni zaś, że prawie dziesięć, wiadomo natomiast, że Galienus uro-7czyście obchodził w Rzymie Decennalia , po Decennaliach pokonałGotów, zawarł pokój z Odenatem, zaczął porozumiewać się z Aureo-lusem, walczył przeciw Postumusowi i Lolianowi8 i dokonał wielu czy-nów, świadczących o jego męstwie; ale jeszcze więcej jego postępkówprzyniosło mu hańbę.Mówią, że nocami stale odwiedzał szynki i obco-wał ze stręczycielami, aktorami i błaznami.Trebeliusz PolionTRZYDZIESTU PRETENDENT�WJuż po napisaniu większej liczby ksiąg stylem odbiegającym odstylu przyjętego w dziełach historycznych, nie uczonym, lecz pospo-litym, dochodzę do okresu, w którym w latach, gdy państwem rzą-dzili Galienus i Walerian, trzydziestu1 pretendentów ubiegało sięo władzę.Waleriana bowiem pochłaniały ważne i nieuniknione pro-blemy wojny z Persami, a Galienem pogardzali nie tylko mężczyzni,ale nawet kobiety, jak to wykażę we właściwych miejscach.Ponieważjednak ci ludzie, którzy przybywali spiesznie z różnych stron świa-ta, by dojść do władzy, są tak nieznani, że uczeni nie mogą ani wie-le o nich powiedzieć, ani dokładniej zbadać ich dziejów, następnieponieważ wszyscy historycy, jacy pisali po grecku i po łacinie, nie-których z nich pominęli nie wymieniając nawet ich imion, a w koń-cu ponieważ większość pisarzy w tak różny sposób wyjawiła pewnedotyczące ich szczegóły połączyłem ich w jedną książeczkę, i tokrótką, zwłaszcza że sporo mówi się o nich w biografii Walerianai Galiena i dostatecznie wiadomo, że nie należy tego powtarzać.CYRIADESCyriades2 był człowiekiem bogatym i szlachetnie urodzonym;uciekając przed ojcem Cyriadesem (zacny starzec zadręczał sięrozwiązłością i nikczemnymi obyczajami syna) zrabował wielkączęść złota i niezmierną ilość srebra i udał się do Persji.Stamtąd3połączywszy się i sprzymierzywszy z królem Saporem , którego za-chęcał do wypowiedzenia wojny Rzymianom, sprowadził na tery-torium rzymskie najpierw Odomastesa4, a następnie Sapora.Pozdobyciu Antiochii i Cezarei Cyriades uzyskał przydomek Cezariań-skiego.Potem obwołano go Augustem; gdy cały Wschód drżał z oba-wy przed jego siłą czy też zuchwałością, Cyriades czemu innihistorycy zaprzeczają zgładził swojego ojca; sam zginął zamor-dowany podstępnie przez swoich towarzyszy, w czasie gdy Walerianwyruszał już na wojnę z Persami.O Cyriadesie nic więcej godnegopamięci nie przeszło do historii.Pisano o nim ze względu na jegosławną ucieczkę, zabójstwo ojca, okrutne rządy i niezwykłą roz-rzutność.POSTUMUSBył to mąż dzielny w czasie wojny, zrównoważony w czasie po-koju i w ciągu całego życia tak szanowany, że Galienus jemu właś-nie powierzył swego syna Salonina, mianowanego zarządcą Galii,aby był strażnikiem jego życia i obyczajów i uczył go wypełnianiaobowiązków cesarskich.Pózniej, zdaniem wielu historyków, Postu-mus złamał wiarę (co jednak nie jest zgodne z jego charakterem)i po zamordowaniu Salonina sam objął władzę.Inni zgodniejz prawdą podają, że Gallowie obwołali cesarzem tego, kto dobrze5wywiązał się z powierzonego sobie zadania i nasławszy żołnierzyzabili młodzieńca, ponieważ z całej duszy nienawidzili Galiena i niemogli ścierpieć, że rządzi nimi dziecko.Kiedy go zamordowano,całe wojsko i wszyscy Gallowie z radością uznali Postumusa zacesarza; on zaś w ciągu siedmiu lat pokazał, że potrafi odbudowaćGalie, podczas gdy Galienus oddawał się przyjemnościom, tracił6czas w szynkach i starzał się w miłości do barbarzynki.Galienusprowadził przeciw niemu wojnę w czasie, kiedy sam już nosił ranęod strzały7.Wielkie było w sercach wszystkich ludów gallickichprzywiązanie do Postumusa, który zmusiwszy do ustąpienia wszyst-kie szczepy germańskie przywrócił imperium rzymskiemu dawnebezpieczeństwo.Ponieważ jednak rządy jego były niezwykle suro-we, Gallowie, jak zawsze żądni przewrotu, zamordowali go nasław-szy nań Loliana.Jeśli ktoś pyta o zasługi Postumusa, niech zapoznasię z opinią Waleriana, który w liście do Gallów pisał: Dowódcąobszaru nadgranicznego nad Renem i namiestnikiem Galii mianowa-łem Postumusa, męża jak najbardziej godnego surowości Gallów.W jego obecności nie zginie żołnierz w obozie, bezpieczne są prawana forum, procesy w sądach, godność w senacie.On będzie strzegłwłasności każdego człowieka.Męża takiego nade wszystko podzi-wiam; prawdziwie zasługuje on na to, by być cesarzem.Spodziewamsię, że będziecie mi za niego dziękować.Jeśli zdanie, jakie mamo nim, okaże się zawodne, wiedzcie, że trudno jest znalezć człowieka,którego można by chwalić bez zastrzeżeń.Jego synowi, imieniem Po-stumus, powierzyłem urząd trybuna w kraju Wokontiów8; j'est wpraw-dzie młodzieńcem, ale okaże się godny charakteru ojca".POSTUMUS MAODSZY9O nim prawie nic nie ma do powiedzenia, z wyjątkiem tego, żemianowany przez ojca Cezarem, a następnie uczczony tytułem Au-gusta, zamordowany został podobno razem z ojcem, w chwili gdyLolianus, wybrany na miejsce Postumusa, przyjął władzę ofiaro-waną mu przez Gallów.W swoich deklamacjach Postumus młodszyodznaczał się tak doskonałym stylem (to jest jedyna rzecz godnao nim wzmianki), iż jego �Kontrowersje� włączono podobno do�Kontrowersji� Kwintyliana,10 którego na pierwszy rzut oka, poprzeczytaniu bodaj jednego rozdziału, trzeba uznać za najbardziejutalentowanego mówcę rzymskiego [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

do ÂściÂągnięcia * pdf * ebook * download * pobieranie

Tematy