Lenin Włodzimierz I. Imperializm jako najwyższe stadium kapitalizmu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Taka specjalizacja jest do pomyślenia jedynie przy wielkich rozmiarach całego przedsiębiorstwabankowego i jego stosunków przemysłowych w szczególności.Ten podział pracy idzie w dwóch kierunkach: zjednej strony, stosunki z przemysłem jako całością powierza się jednemu z dyrektorów, jako specjalne jegozajęcie; z drugiej strony, każdy dyrektor, jako członek rady nadzorczej, bierze na siebie nadzór nad poszczegól-nymi przedsiębiorstwami albo nad grupami przedsiębiorstw zbliżonymi do siebie pod względem dziedziny lubinteresów�.(Kapitalizm dorósł już do zorganizowanego nadzoru nad poszczególnymi przedsiębiorstwami).�Specjalnością jednego jest przemysł niemiecki, niekiedy nawet tylko zachodnio-niemiecki� (Niemcy zachodnie to najbardziej uprzemysłowiona część Niemiec), �specjalnością innych stosunki z państwami i przemy-słem zagranicy, informacje personalne o przemysłowcach i inne, sprawy giełdowe.itd.Poza tym każdy z dy-rektorów banku często otrzymuje pod swój zarząd specjalną miejscowość albo specjalną gałąz przemysłu; jedenpracuje głównie w radach nadzorczych towarzystw elektrycznych, inny w fabrykach chemicznych, w browarachlub cukrowniach, jeszcze inny w niewielu odosobnionych przedsiębiorstwach, przemysłowych, a obok tego wradzie nadzorczej towarzystw nieprzemysłowych, np.ubezpieczeniowych.Słowem, nie ulega wątpliwości, żew wielkich bankach, w miarę wzrostu rozmiarów i różnorodności ich operacyj, dokonywa się coraz większypodział pracy pomiędzy kierownikami w tym celu (i z takim rezultatem), ażeby wznieść ich nieco, że takpowiem, ponad interesy czysto bankowe, uczynić ich zdolniejszymi do wydawania sądów, lepiej znającymi sięna ogólnych zagadnieniach przemysłu i na specjalnych zagadnieniach jego poszczególnych gałęzi, przygotowaćich do działalności w dziedzinie przemysłowej sfery wpływów banku.Uzupełnia ten system banków dążenie dowybierania do swoich własnych rad nadzorczych ludzi, dobrze obeznanych z przemysłem, przedsiębiorców,byłych urzędników, zwłaszcza takich, którzy pracowali w kolejnictwie, w górnictwie itd.�45Tego samego rodzaju instytucje, tylko w cokolwiek innej formie, spotykamy w bankowo-ści francuskiej.Np.jeden z trzech największych banków francuskich, �Kredyt Lioński�, zor-ganizował u siebie specjalny �wydział zbierania informacji finansowych� (service des etudesfinancieres).Pracuje w nim stale ponad 50 osób: inżynierów, statystyków, ekonomistów,prawników itp.Wydział ten kosztuje od sześciu do siedmiuset tysięcy franków rocznie.Dzielisię on z kolei na 8 podwydziałów: jeden zbiera informacje specjalnie o przedsiębiorstwachprzemysłowych, drugi studiuje statystykę ogólną, trzeci towarzystwa kolei żelaznych iżeglugi, czwarty papiery wartościowe, piąty sprawozdania finansowe itd.46Otrzymujemy, z jednej strony, coraz większe zlewanie się albo jak trafnie wyraził się N.Bucharyn, zrastanie się kapitału bankowego i przemysłowego, a z drugiej strony, przerastaniebanków w instytucje istotnie �o charakterze uniwersalnym�.Uważamy za konieczne przyto-czyć ścisłe słowa, wypowiedziane w tej kwestii przez Jeidelsa, pisarza, który najgruntowniejstudiował te sprawy:�W rezultacie badania stosunków przemysłowych w ich całokształcie, okazuje się, że instytucje finansowepracujące dla przemysłu mają charakter uniwersalny.W przeciwieństwie do innych form banków, w przeciwień-stwie do wystawianego niekiedy w literaturze żądania, by banki specjalizowały się w określonej dziedzinie inte-resów albo gałęzi przemysłu, żeby nie tracić gruntu pod nogami wielkie banki dążą do tego, żeby swoje sto-45Jeidels, l.c., S.156 i 157.46Artykuł Eug.Kaufmanna o bankach francuskich w �Die Bank�, 1909.II.S.854-855.25sunki z przedsiębiorstwami przemysłowymi uczynić jak najbardziej wielostronnymi co do miejsca i rodzajuprodukcji, starają się usunąć tę nierównomierność w rozmieszczeniu kapitału między poszczególnymi miejsco-wościami albo gałęziami przemysłu, która daje się wytłumaczyć historią poszczególnych przedsiębiorstw�.�Jedna tendencja polega na tym, żeby związek z przemysłem uczynić zjawiskiem powszechnym; druga natym, żeby uczynić go trwałym i intensywnym; obie są urzeczywistnione w sześciu wielkich bankach nie całko-wicie, ale już w znacznych rozmiarach i w jednakowym stopniu�.Ze strony kół handlowo-przemysłowych często słyszy się skargi na �terroryzm� banków.Inic dziwnego, że skargi takie rozlegają się, skoro wielkie banki �komenderują� w taki sposób,jak wskazuje przykład następujący.19 listopada r.1901 jeden z tak zwanych berlińskich Dbanków (nazwy czterech największych banków zaczynają się na literę D) zwrócił się do za-rządu �Północno-zachodnio-środkowo-niemieckiego Syndykatu Cementowego� z następują-cym listem:�Z komunikatu, który Panowie zamieścili 18.bm.w takiej a takiej gazecie, widać, że musimy liczyć się zewentualnością, iż na ogólnym zebraniu syndykatu Panów, które ma się odbyć 30.bm., będą powzięte uchwałymogące wywołać w przedsiębiorstwie Panów zmiany dla nas nie do przyjęcia.Dlatego też zmuszeni jesteśmy,ku wielkiemu naszemu żalowi, zamknąć kredyt, z którego Panowie korzystali.Jeżeli jednak na tym ogólnymzebraniu nie zostaną powzięte uchwały dla nas nie do przyjęcia i otrzymamy odpowiednie gwarancje pod tymwzględem na przyszłość, to wyrażamy gotowość rozpoczęcia pertraktacyj co do otworzenia Panom nowegokredytu�47.W gruncie rzeczy są to te same skargi drobnego kapitału na ucisk ze strony wielkiego, tyl-ko tutaj w kategorii �drobnych� znalazł się cały syndykat! Stara walka kapitału drobnego iwielkiego wznawia się na nowym, bez porównania wyższym szczeblu rozwoju.Rzecz zro-zumiała, że również postęp techniczny miliardowe przedsiębiorstwa wielkich banków mogąrozwijać środkami nie dającymi się w żaden sposób porównać z dawnymi.Banki zakładająnp.specjalne towarzystwa badań technicznych, z których wyników korzystają, rozumie się,wyłącznie �zaprzyjaznione� przedsiębiorstwa przemysłowe.Należy do nich �TowarzystwoBadania Sprawy Kolei Elektrycznych�, �Centralne Biuro Badań Naukowo-Technicznych�itp.Sami kierownicy wielkich banków nie mogą nie widzieć, że kształtują się jakieś nowe wa-runki gospodarstwa narodowego, ale są wobec nich bezradni:�Kto obserwował w ciągu ostatnich lat pisze Jeidels zmianę osób na stanowiskach dyrektorów i człon-ków rad nadzorczych wielkich banków, ten nie mógł nie zauważyć, jak władza przechodzi stopniowo w ręceosób, które uważają za niezbędne i za coraz bardziej aktualne zadanie wielkich banków czynne wtrącanie się doogólnego rozwoju przemysłu, przy czym pomiędzy tymi osobami a dawniejszymi dyrektorami banków powstająstąd różnice zdań rzeczowe, a często i osobiste.Chodzi w istocie rzeczy o to, czy banki, jako instytucje kredyto-we, nie ponoszą uszczerbku wskutek tego wtrącania się banków do przemysłowego procesu produkcji, czy so-lidne zasady i niezawodne zyski nie są przynoszone w ofierze takiej działalności, która [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

do ÂściÂągnięcia * pdf * ebook * download * pobieranie

Tematy