Intryga i milosc Schiller F.

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oddajcie mu te pieniądze! To mojesmutne podziękowanie.Luizo.Luizo.Idę.Zegnajcie.Niech umrę przy tym ołtarzu.P r e z y d e n tbudzi się z odrętwieniaSynu! Ferdynandzie! Czy nie spojrzysz choć raz na swojego strapionego ojca?Majora układają przy L u i z i eF e r d y n a n dOstatnim spojrzeniem proszę Boga, by się zlitował nade mną.P r e z y d e n tklęka przy nim w straszliwym bóluBóg mnie opuścił i ludzie.Nie spojrzysz choć raz, by mi na duszy było lżej?Ferdynand konając podaje mu rękęP r e z y d e n twstaje szybkoPrzebaczył mi.(do straży) Bierzcie mnie do więzienia!wychodzi.Za nim strażkurtyna spada121ANEKS122PIERWSZE WIADOMOZCI W POLSCE O SCHILLERZEPierwsza wiadomość biograficzna o Schillerze zamieszczona została w Dzienniku Wileń-skim (r.1805/1, s.107): Dnia 16 maja zakończył życie w Weimar sławny Fryderyk Schil-ler, jeden z pierwszych pisarzów i wierszopisów niemieckich; żył lat 46. A w tym samymdzienniku (r.1805/7, s.302) czytamy: .czas umieścił imię Schillera w świątyni sławy nazawsze. W tym samym numerze Dziennika wydrukowano pierwszy w Polsce krytycznyartykuł o Schillerze.Pisze w nim autor: Schiller starał się wszędzie naśladować Szekspira,do którego się z pózniejszych pisarzów najwięcej przybliżył, tak, że od niektórych Szekspi-rem niemieckim był nazywany.Słowa uznania zawierają też wypowiedzi autora artykułu z Rocznika Teatralnego oraztłumacza wierszy Schillera B.Kicińskiego: Schiller, ów najulubieńszy autor w całych Niem-czech, umiał dogadzać publiczności, łącząc przepych, odmiany, mnóstwo osób etc.do wy-bornej poezji swoich tragedii. ( Rocznik teatru narodowego Księstwa Warszawskiego ,1811) Poeta ten, [Schiller] prawdziwie godzien nazwiska wieszcza, obdarzony był nadzwyczaj-ną wyobraznią, a każdy płód pracy jego nosi piętno geniuszu.Szedł zawsze za duchem wieku,czasem go nawet prześcigał.Myśli śmiałe, wyrażenia nowe, farby malarskie, idealność żywaunosząca go za obręby materialnego świata, oto są cechy Schillera; słowem był to poeta-filozof. (Bruno Kiciński, przedmowa do przekładów poetyckich Fr.Schillera, r.1821).płody, Schillera nawykliśmy uważać za coś swojskiego.Głośne u swego narodu, roze-szły się po całej Europie; mocniej i powszechniej niż inne przylgnęły one do Polaków.Jako-weś spółczucie związało ich ściślej z naszym narodem. (Pienia liryczne Fryderyka Szyllerapoprzedzone jego żywotem wstępny życiorys Schillera pióra A.Biełowskiego, Lwów,1841)Walenty Chłędowski w r.1830 ogłasza w Haliczaninie obszerną rozprawę pt.: Arysto-teles, sędzia romantyczności, gdzie pisze: Szyllerem i Szekspirem uderzeni w serce pojmująteraz, że dzieł dramatycznych nie jest przeznaczeniem, aby w aleksandrynach wygłaszać mo-rały i nad uczuciami rozumować, ale przedstawiać żywy obraz ludzkich namiętności, życia iczynów według natury i prawdy.Szekspir, Goethe, Szyller, Byron i w wielu dziełach Kalde-ron, tak wielcy i prawdziwi w charakterach, tak naturalni i wzniośli w uczuciach, tak nie-zrównani w poezji życia, w przedstawieniach prawdy i natury, nauczą nas wiele i poprowadząwzorem jedynie poezji godnym i prawdziwym.MICKIEWICZ O SCHILLERZEMickiewicz był wielkim entuzjastą utworów Schillera, zwłaszcza jego poezji.Nie bez racjinazwano Odę do młodości chrzestną córką Schillera.Poprzedził ją autor mottem, które za-czerpnął z wiersza Schillera pt.Początek nowego stulecia: I stare formy padają w ruiny( Und die alten Formen sturzen ein ).Są analogie między fragmentami Dziadów a wierszamiSchillera oraz przekład ballady Der Handschuh (Rękawiczka).123.możemy domyślać się, że utwory Schillera stanowiły najwcześniejszą lekturę niemieckąMickiewicza.Rozpoczął rozczytywać się w nich w połowie 1819 roku, może korzystając zwakacyjnych czasów, spędzonych w ojczystym Nowogródku i jego okolicy w przełomowymmomencie życia, przed objęciem posady nauczycielskiej w Kownie.Być może, że na noweżycie wiózł z sobą poezje Schillera, czytane jeszcze z trudem przy pomocy fatalnego słow-nika, na co uskarżał się w jesieni tegoż roku.Z wolna lektura szła coraz mniej po grudzie, ajednocześnie z pokonywaniem trudności językowych i z wczytywaniem się w styl Schille-rowski musiała powiększać się przyjemność estetyczna.19 lutego 1820 roku poeta wspominapo raz pierwszy, o ile wiemy, Schillera, pisząc do najserdeczniejszego z przyjaciół, Czeczota,w dość zagadkowy sposób: Huta już ostygła, romansowe ognie zwietrzały; miałem uciąćSzyllerowską balladę, ale z tym na potem.Tobie bym radził spróbować, jeśliś widział hutę:(Chodzi tu o balladę Schillera Der Gang nach dem Eisenhammer)Któż nad ciebie, któż nad JankaSzylerskie uda igrzysko?Prośbom jego i ziemianka,I niebianka zawsze blisko.(M.Szyjkowski, Schiller w Polsce, str.149)Schiller jest od dawna jedyną i najmilszą lekturą.O tragedii R�uber (Zbójcy) nie umiempisać.%7ładna ani zrobiła, ani zrobi na mnie tyle wrażenia. (Mickiewicz w liście do Jeżow-skiego, 11 VI 1820 r.) Przeczytałem ostatni tom najmilszego Schillera.Co za Marya Stuart! Ale i wszystkie[tragedie] przedziwne.Zmiłujcie się, cokolwiek niemieckiego. (Mickiewicz, 30 IX 1820 doJeżowskiego)SCHILLER O INTRYDZE I MIAOZCI.moja Luiza Millerin [początkowy tytuł dramatu] posiada różne właściwości, które nieuchodzą w teatrze, np.: gotycka mieszanina elementów komicznych i tragicznych, zbyt swo-bodne przedstawienie niektórych istotnych rodzajów głupoty oraz rozproszona różnorodnośćdetali.(List Schillera do Reinwalda z Bauerbach, 23 III 1783) Są prace, których połowę stanowi uczenie się, drugą połowę myślenie: Do sztuki te-atralnej nie potrzebuję żadnej książki, lecz całej duszy i wszystkiego czasu.(Goethe Schiller �ber das Theater, str.457)124GOETHE O SCHILLERZEEpilog do Dzwonu SchilleraFragmentyMiastu niech pierwszym potokiemdzwięku wieści słowo Pokój !Lecz nagle dzwięk mną wstrząsnął pogrzebowyI rósł w północnej ciszy groznie, głucho.Czy to możliwe? Twojeż to pozgonne,Ty, z którym serce niepowrotnie skute?Ty, coś wart stokroć życia, ciebież wleczeNieubłagana śmierć, na przekór światu?Ach, jakiż grom dla bliskich boleść taka!Więc płacze świat.Mieliżbyśmy nie płakać?Boć on był nasz! Jak poufale umiałDostojny duch ten służyć zwykłej dobie;Jak z wysokiego zstępując Parnasu Chętnie pogodny wiódł i lotny dialog;Jakim obrotem szybkim, trafnym, śmiałym %7łycia głębokie obnażał zamysły,Jak radą, czynem służył każdej chwili,Wiemy to wszyscy, bośmy doświadczyli.Bo on był nasz! Niechaj to słowo dumniejI głośniej zabrzmi nizli szloch boleści!Chociaż śród nas, w bezpiecznym od burz porcie,Do tego, co trwa, z wolna się nałamał,To jego duch szedł naprzód porywamiKu Dobru, Pięknu, ku wieczystej Prawdzie.A za nim legło na bezkształt rozbiteTo, co hamuje i nas, pospolitość.Duchy, co ongiś toczyły z nim boje,Ledwo przyznając żywemu zasługę,Dziś, pokonane jego dzieł przewagą,W tym świetnym kręgu jak zaklęte trwają.Wydzwignął się wraz z wszystkim, co nam drogie,Co krewne nam, na szczytów szczyt najwyższy.Sławcież go tedy! Co tylko w połowieOd życia wziął potomność niech dopowie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

do ÂściÂągnięcia * pdf * ebook * download * pobieranie

Tematy